2- تعاريف نهاد در حوزه‌هاى مختلف علمى‌

نهاد مفهومى فراتر از يك واژه و اصطلاح دارد و به فراخور سابقه و ورود آن در حوزه‌هاى مختلف علم از معانى، تعاريف و كاربردهاى متفاوتى برخوردارشده است. در اين بخش با هدف بيان گستردگى و عمق اين مفهوم به تعريف آن در هريك از حوزه‌ها پرداخته و تشابه‌ها و تفاوتهاى نهاد در حوزه‌هاى مختلف ذكر مى‌شود.

2- 1- نهاد در حوزه جامعه‌شناسى‌

نهاد در اين حوزه گسترده‌ترين و متنوع‌ترين تعاريف را دارد و جامعه‌شناسان با رويكردهاى متفاوتى آن را مطمح نظر قرار داده‌اند. به عنوان نمونه درحالى كه قديمى‌ترين تعريف را جامعه‌شناسان فرانسوى به معناى تشكيلات و سازمانهاى اجتماعى- اغلب با بعد قضايى- از نهاد ارائه داده‌اند جامعه‌شناسان آمريكايى تعاريف مختلفى شامل مجموعه‌اى از: الگوهاى رفتارى، الگوهاى فرهنگى و نقشها براى آن برشمرده‌اند، لذا براى سهولت انجام كار و دستيابى به نتايج قابل قبول‌تر با استفاده از پارادايم معرفى‌شده از سوى «جرج ريتزر» ديدگاه جامعه‌شناسان را درباره نهاد به سه حوزه اصلى تقسيم مى‌كنيم. اين سه حوزه عبارتند از:

حوزه اصالت واقعيت اجتماعى‌

( Social Fact Paradigm )

حوزه اصالت تعريف اجتماعى(Social Definition Paradigm)

حوزه اصالت رفتار اجتماعى(Social Behavior Paradigm)