نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 569
(مسأله 2475) اگر جاى مصرف وقف را نداند، چنانچه قدر متيقّن وجود داشته باشد مثل
اينكه امر بين علما و علما عادل يا علما و علما فقير داير باشد در اين صورت در
قدر متيقّن مصرف نمايد و اگر قدر متيقّن وجود نداشته باشد بلكه موارد احتمالى آن
مختلف و غير محصور باشند، آن را صدقه دهد چنانچه احتمال دهد كه صدقه يكى از
راههاى محتمل براى مصرف وقف باشد، و گرنه در راه ديگرى از راههاى محتمل به مصرف
برساند، ولى اگر وجوه محتمل معين باشد، مثل اينكه نداند كه براى فلان مسجد وقف
است يا براى مسجد ديگر؟ يا براى زيد يا عمرو يا نداند كه به نحو مصرف، وقف است يا
به نحو تمليك؟ در اين صورت در تعيين موقوف عليه به قرعه رجوع كند.
(مسأله
2476) اگر طبقه اوّل از موقوف عليهم، عين وقفى را در وقف ترتيبى اجاره
بدهد وقبل ازپايان رسيدن مدّت اجاره منقرض شوند، اجاره نسبت به مدت باقى مانده
صحيح نيست و در وقف مشاركتى، چنانچه در بين مدّت اجاره كسى متولد شود كه با موقوف
عليه اجاره دهنده مشاركت دارد، اجاره نسبت به سهم او صحيح نيست و صحت اجاره به
اجازه طبقه دوّم در صورت اوّل و شريك در صورت دوّم بستگى دارد و اجازه دهنده سهم
خود را از اجرت مىبرد و به تجديد اجازه احتياج ندارداگرچه مستحب است. البته اگر
اجاره از جانب ولى براى مصلحت وقف باشد، صحيح و نافذ است، همچنين اگر اجاره براى
مصلحت طبقات بعدى باشد چنانچه بر اين كار ولايت داشته باشد، اجاره صحيح بوده،
طبقات بعدى از اجرت سهم خود را مىبرند.
(مسأله
2477) اگر عين وقفى منافع وفايدههاى متنوّعى داشته باشد، در صورت مطلق
بودن وقف، همه آنها مال موقوف عليه است، بنابراين اگر درخت يا نخل خرما را وقف
كند، ميوه آنها ومنفعت سايه وشاخ وبرگهاى خشك آنها و غلافها و پوششهاى شكوفه و
گل آنها و شاخههاى تر و تازه كه قابل كاشتن است همگى مال موقوف عليه است و براى
مالك وغير او تصرف در آنها جايز نيست مگر درصورتى كه واقف، آن را شرط كرده باشد.
(مسأله
2478) نهالى كه بعد از وقف خارج شده، اگر رشد كند وبزرگ شود تا اينكه نخل
گردد يا ازجايش كنده شود و در جاى ديگر كاشته شود ورشد كند تا اينكه ميوه دهد،
وقف نيست، بلكه آن از نما و منافع وقف است، وفروش و مصرف آن در جهت موقوف عليه
جايز است، همچنين اگر يكى شاخههاى اضافى جهت اصلاح وكاشتن بريده و كاشته شود
ودرخت گردد،
نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 569