هم عاجز باشد، واجب است به آن حد اقلى كه مى‌تواند خم شود، و اگر اين مقدار نيز ممكن نباشد ركوع رابا اشاره انجام دهد وبهتر آن است كه اگر بتواند به مقدار كمى هم خم شود آن را نيز با اشاره ضميمه نمايد و اگر امر داير شود بين ركوع در حالت نشسته وايماء در حال ايستاده بعيد نيست كه مخيرباشد، ولى بنابراحتياط واجب بايد يك نماز ايستاده با ركوع نشسته به اين معنى كه تكبيرهً الاحرام وقرائت حمد و سوره را ايستاده انجام دهد، بعد بنشيند و ركوع نمايد و يك نماز ايستاده ديگر با ركوع اشاره‌اى بخواند و در صورت امكان اشاره بايد با سر باشد و اگر نتوانست با بستن چشم‌ها بقصدركوع و بازكردن آن‌ها با قصد سر برداشتن از ركوع باشد.

(مسأله 643) اگر نمازگزار با خلقت مادر زادى يا بعلّت حوادثى، كمرش مانند كسى كه در حال ركوع است خميده باشد در اين صورت اگر براى او ممكن است در قرائت، سپس در رفتن به ركوع، بطور كامل بايستد واجب است همين كار را انجام دهد اگرچه با كمك عصا ومانند آن باشد و اگر نتواند بطور كامل بايستد، چنان‌چه مى‌تواند به مقدار كمى خود را راست كند كه پس از آن رفتن به ركوع عرفاً صدق كند، بايد همان مقدار را انجام دهد. اگر آن مقدار را هم نمى‌تواند، بايد با اشاره سر ركوع نمايد و اگر با اشاره سر هم ممكن نباشد، بااشاره چشم ركوع را انجام دهد.

(مسأله 644) كسى كه نشسته ركوع مى‌كند، بايد به قدرى خم شود كه صورتش مقابل زانوها برسد، ولى افضل آن است بمقدارى خم شود كه كمر او صاف گردد و اگر اين كار را نتواند، به اشاره منتقل مى‌شود.

(مسأله 645) اگر ركوع را فراموش كند و به سجده رود بعد ياد آور شود چنان‌چه پيشانى را در سجده اول يا سجده دوم بر مهر نگذاشته باشد، بايد بايستد وركوع كند وبنابراحتياط مستحبى نماز را بعد ازاتمام اعاده كند و اگر در حال سجده دوم يا بعد از آن متوجه شود، نماز باطل است.

(مسأله 646) خم شدن بايد به قصد ركوع باشد، پس اگر به قصد كار ديگرى خم شود وقصد ركوع كند مجزى نيست، بلكه بايد بايستد سپس ركوع نمايد.

(مسأله 647) در تنگى وقت وموارد ضرورت مثل بيمارى، جايز است يك بار: «سُبْحَانَ اللَّهِ» بگويد.

(مسأله 648) اگر ركوع را فراموش كند نماز باطل است، چه از روى عمد يا از روى جهل‌