فاضله و اخلاق عالى مجهز مى‌سازد تا مشكلات بزرگ و پيچيده انسان در عرصه‌هاى مختلف زندگى فردى، خانوادگى و اجتماعى‌اش را درمان نمايد. اسلام بين انگيزه‌هاى ذاتى و ميل‌هاى طبيعى انسان و مصالح بزرگ وى ارتباط برقرار مى‌كندو اين همان عدالت اجتماعى است كه اسلام براى ايجاد آن و ايجاد مدينه فاضله اهتمام ورزيده است. دين اسلام تنها وسيله‌اى است كه تناقضات بين «انگيزه‌هاى ذاتى انسان در راستاى مصالح شخصى» و «مصالح اجتماعى» را حل مى‌كند. اسلام، انسان را به قدرت‌هاى غريزه دينى و انگيزه‌هايى كه در قالب ايمان به خداست، مجهز مى‌سازد و به اين صورت، مصالح عمومى جامعه انسانى مطابق ميل‌هاى طبيعى و انگيزه‌هاى ذاتى وى تنظيم مى‌شود.

عملياتى كردن اين جاى‌گزين‌ها به صورت عملى به چند عامل وابسته است:

اول: عامل نفسى و درونى. مسلمانان به حكم ضرورت پيروى از دين اسلام و مسئوليتشان در برابر خداوند متعال، وظيفه دارند اين جاى‌گزين‌ها را در مراودات بانكى به جاى نظام سنتى ربوى- كه به ضرورت شرعى، حرام شمرده شده است- به كار گيرند.

دوم: عملياتى كردن اين جاى‌گزين‌ها در نظام بانك‌دارى بدون ربا به جاى نظام سنتى ربوى، از يك سو بر اصالت فكرى مسلمانان و شخصيت قانون‌گذارى مستقل آن‌ها- كه برگرفته شده از كتاب و سنت است- دلالت مى‌كند و از سوى ديگر، اين جاى‌گزين‌ها بر نظام اقتصادى اسلام در حدود دايره شرع دلالت دارد.

سوم: نقش اين جاى‌گزين‌ها در فعاليت‌هاى تجارى، صنعتى و كشاورزى از نقش قرض‌هاى ربوى كم‌تر نيست.