فصل اول: تشريع جهاد

همه مى‌دانيم كه جهاد در مكه مكرمه و اوايل هجرت در مدينه منوره تشريع نشد و پيامبر و مسلمانان معدود آنوقت امر داشتند صبر كنند و جهاد نكنند. أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتالُ إِذا فَرِيقٌ مِنْهُمْ يَخْشَوْنَ ... (النساء 77)

آيا نمى‌بينى آنانى را كه به آنها گفته شده بود دست بازداريد (فعلا) نماز بخوانيد و زكات بدهيد هنگاميكه بر آنها جنگ را واجب كرديم جمعى از آنان ترسيدند ... روشن است كه امر به بازداشتن نفس كه كنايه از نجنگيدن است در مكه و اوايل هجرت در مدينه بوده است. و بدل عليه ايضا قوله تعالى: لَكُمْ دِينُكُمْ وَ لِيَ دِينِ. و قوله تعالى: وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ ... فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ‌ (بقره 110)[1] اين آيه كه درباره اهل كتاب است در مدينه ناز شده است ولى تشريع جهاد امر غير پيشبينى شده نبود بلكه خداوند از آن خبر داده بود به اين آيه كه آخر سوره صافات مكى است، توجه كنيد وَ إِنَّ جُنْدَنا لَهُمُ الْغالِبُونَ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِينٍ وَ أَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ يُبْصِرُونَ أَ فَبِعَذابِنا يَسْتَعْجِلُونَ فَإِذا نَزَلَ بِساحَتِهِمْ فَساءَ صَباحُ الْمُنْذَرِينَ وَ تَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِينٍ.

در اين آيه دو مرتبه به حضرت پيامبر (ص) امر مى‌شود كه تا وقت معينى از كفار رو بگردان و نيز مى‌گويد كه لشكر ما غالبند و كفار را به جمله: فَإِذا نَزَلَ بِساحَتِهِمْ فَساءَ صَباحُ الْمُنْذَرِينَ‌ تهديد مى كند (وقتيكه عذاب ما بر آنها نازل شود روزشان بد خواهد شد)

[1] براى شما دين شما، و براى من دين من، بسيارى از اهل كتاب دوست دارند اگر( بتوانند) شما را از دين‌تان بر- گردانند، عفو كنند و اغماص نمائيد تا خداوند امرش را بياورد