و بعهد وفا كردندى لا جرم هميشه كار ايشان به اصلاح بودى ابو رافع از ابو هريره روايت كند كه رسول خدا (ص) فرمود كه هر روز از اول صباح ياجوج و ماجوج بيايند و سد اسكندر را بشكافند تا چندان كه روشنايى آفتاب به بينند چون شب در آيد گويند فردا بيائيم و اين بنا را بشكافيم و بآنطرف رويم روز ديگر آن سد چنان ميشود كه اول بود تا يك بار اتفاق افتد يكى از ايشان بگويد كه انشاء اللَّه فردا برويم و سد بشكافيم و بآنجانب رويم چون روز شود هم چنان تنگ باشد و سوراخ در آن ظاهر باشد پس در آن رخنه كنند و اطراف عالم فرو گيرند پس گويند كه زمين را مسخر كرديم قصد آسمان بايد كرد تير بآسمان اندازند و تيرهاى ايشان خون آلود باز گردد حقتعالى كرمهايى بر ايشان فرستد كه گردن هاى ايشان و چهار پايان ايشان را خورند تا همه هلاك شوند وهب گفته كه يأجوج و مأجوج بهمه زمين برسند مگر مكه معظمه و مدينه و بيت المقدس كه بر اين سه موضع راه نيابند و حقتعالى از خروج يأجوج و مأجوج از پس سد مذكور چنين خبر ميدهد كه‌ وَ تَرَكْنا بَعْضَهُمْ‌ و وا گذاريم و منع نكنيم بعضى از يأجوج و مأجوج را يَوْمَئِذٍ در آن روز كه يعنى روز خروج كه ازدحام نموده‌ يَمُوجُ فِي بَعْضٍ‌ اضطراب كنند و داخل شوند در برخى ديگر و گويند كه مراد بيومئذ روز قيامتست و ضمير راجع بجن و انس يعنى در روز قيامت بعضى آدميان و جنيان از روى تحير و اضطراب در برخى ديگر آميخته شوند و مانند موج دريا مضطرب و متموج شوند وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ و دميده شود در صور براى قيام قيامت و صور مانند شاخى است كه يكسر آن در دهن اسرافيل است و سر ديگر در زير عرش و او را چهل هزار سر است در اقطار عالم و جوانب عرش رفته رسول (ص) فرمود كه در شب معراج اسرافيل را ديدم يك پاى پيش نهاده و پاى ديگر پس گرفته و چشم در زير عرش گماشته منتظر آنكه ندا رسد كه در دم و چون او صور در دمد فَجَمَعْناهُمْ‌ پس جمع كنيم همه خلايق را جَمْعاً جمع كردنى براى حساب و جزا در عرصه محشر

وَ عَرَضْنا جَهَنَّمَ‌ و ظاهر گردانيم دوزخ را يَوْمَئِذٍ آن روز لِلْكافِرِينَ‌ براى ناگرويدگان‌ عَرْضاً ظاهر كردنى و اظهار براى كافران قبل از دخول جهت زجر و تهويل ميباشد الَّذِينَ‌ آن كافرانى كه از فرط غفلت‌ كانَتْ أَعْيُنُهُمْ‌ هست چشمهاى ايشان‌ فِي غِطاءٍ عَنْ ذِكْرِي‌ در پوششى از ياد كردن من يعنى از مشاهده آيات كه بآن ياد كرده شوم بتوحيد و تعظيم مراد آنست كه نظر نميكنند در آيات داله بر وحدانيت من و تمجيد و تنزيه من تا بسبب آن عارف شوند بيگانگى و بزرگوارى من‌ وَ كانُوا و هستند كافران كه بجهت ناشنوايى سخن حق‌ لا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعاً نميتوانند بشنوند ذكر و كلام‌