فصل سوم: اهمّيت و آداب روز عاشورا

3/ 1 بزرگى مصيبت عاشورا

795. علل الشرائع‌- به نقل از عبد اللَّه بن فضل هاشمى-: به امام صادق عليه السلام گفتم: اى پسر پيامبر خدا! چه طور روز عاشورا، روز ماتم و اندوه و بى‌تابى و گريه شد؛ ولى روز رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و روز درگذشت فاطمه عليها السلام و روز شهادت امير مؤمنان عليه السلام و روز كشته شدن امام حسن عليه السلام با زهر، چنين نشد؟

فرمود: «روز [شهادت‌] حسين عليه السلام، مصيبتى بزرگ‌تر از ديگر روزها دارد. اين، از آن روست كه اصحاب كسا- كه گرامى‌ترينِ مردمان در پيشگاه خداى متعال‌اند-، پنج تن بودند. وقتى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله از ميان آنان رفت، امير مؤمنان، فاطمه و حسن و حسين عليهم السلام بودند و آنها براى مردم، مايه تسليت و دل‌خوشى بودند. نيز هنگامى كه فاطمه عليها السلام در گذشت، دلدارى و تسلّىِ مردم، با امير مؤمنان و حسن و حسين عليهم السلام بود. همچنين زمانى كه امير مؤمنان عليه السلام در گذشت، مردم با حسن عليه السلام و حسين عليه السلام، آرامش و تسكين مى‌يافتند. نيز وقتى حسن عليه السلام در گذشت، حسين عليه السلام براى مردم، مايه دلدارى و تسلّى بود؛ ولى زمانى كه حسين عليه السلام كشته شد، هيچ كس از اصحاب كسا باقى نبود كه مردم، با او دلدارى و تسكين پيدا كنند.

بنا بر اين، رفتن حسين عليه السلام، به مثابه رفتن همه آنها بود، همان گونه كه بودن ايشان، به مثابه‌