(3) عوامل اقبال مردم كوفه به نهضت حسينى‌

با توجّه به آنچه در باره موقعيّت فرهنگى و سياسى كوفه بيان كرديم، دلايل اقبال مردم كوفه را به نهضت حسينى، در موارد زير مى‌توان خلاصه كرد:

1. بالا بودن سطح فرهنگىِ بخشى از مردم كوفه؛

2. تقابل منافع سياسى و اقتصادى كوفه با شام. كوفه، روزى پايگاه مهمّ تصميم‌گيرى در جهان اسلام بود و با شام، درگيرى داشت. اكنون، كوفيان در برابر حكومت شام، احساس ذلّت و خفّت مى‌كردند؛

3. علاقه‌مندى بسيارى از مردم كوفه نسبت به اهل بيت عليهم السلام؛

4. مفاسد حكومت امَوى و بخصوص فساد آشكار يزيد؛

5. نبودن جاى‌گزينى مناسب براى امام حسين عليه السلام كه بتواند كوفيان را در مخالفت با حكومت شام و براندازى آن، رهبرى كند.

در كنار هم قرار گرفتن عوامل مذكور، سبب شد كه جمعى از پيروان راستين امام حسين عليه السلام، مخالفت با حكومت امَوى را بياغازند و هنگامى كه مردم را به همراهى با ايشان جهت براندازى حكومتْ فرا خواندند، توده مردم از آن استقبال كردند. سياست نعمان بن بشير نيز- كه مايل به درگيرى نبود-، زمينه را فراهم كرد و فضاى عمومى كوفه، به سرعت در جهت نهضت حسينى قرار گرفت، به گونه‌اى كه حتّى جمعى از سران هوادار حكومت- مانند: عمرو بن حَجّاج و شَبَث بن رِبْعى كه موقعيّت خود را در خطر مى‌ديدند-، تحت تأثير فضاى عمومى شهر، به ظاهر به صف حاميان نهضت پيوستند و براى امام حسين عليه السلام نامه نوشتند.