بررسى تطبيقى روز ورود امام به كربلا و روز عاشورا

بر پايه گزارش‌هاى قطعى منابع تاريخى و حديثى وتقويم‌هاى تطبيقى، حادثه عاشورا، در دهم محرّم سال 61 هجرى قمرى واقع شده است، و بر اساس بيشتر تقويم‌هاى تطبيقى، اين حادثه، در بيستم مهرماه سال 59 شمسى‌[1] و دوازدهم اكتبر سال 680 ميلادى،[2] روى داده است. اندكْ اختلافِ موجود در ميان تقويم‌هاى تطبيقى، بر سرِ روز وقوع حادثه (بيستم و دوازدهم) است و نه ماه و سال وقوع آن (مهرماه 59 و اكتبر 680).

در اين كه روز ورود امام حسين عليه السلام به كربلا و همچنين روز عاشورا، مصادف با كدام يك از روزهاى هفته بوده، گزارش‌ها مختلف است. بيشتر منابع، ورود امام حسين عليه السلام و يارانش به كربلا را روز پنج‌شنبه دوم محرّم سال 61 هجرى گزارش كرده‌اند، بر اساس اين گزارش‌ها و نيز گزارش‌هايى كه روز ورود امام عليه السلام به كربلا را چهارشنبه اوّل محرّم گزارش كرده‌اند و همچنين گزارش‌هايى كه تصريح كرده‌اند روز عاشورا، جمعه بوده، بايد گفت كه حادثه عاشورا در روز جمعه دهم محرّم سال‌

[1] إنَّ الحُسَينَ بنَ عَلِيٍّ عليه السلام قالَ لِعُمَرَ بنِ سَعدٍ: إنَّ مِمّا يُقِرُّ لِعَيني أنَّكَ لا تَأكُلُ مِن بُرِّ العِراقِ بَعدي إلّا قَليلًا، فَقالَ مُستَهزِئاً: يا أبا عَبدِ اللَّهِ، فِي الشَّعيرِ خَلَفٌ!! فَكانَ كَما قالَ لَم يَصِل إلَى الرَّيِّ، وقَتَلَهُ المُختارُ 282

( المناقب، ابن شهرآشوب: ج 4 ص 55، بحار الأنوار: ج 45 ص 300 ح 1).

[2] أشهَدُ أنَّ كِتابَ عُمَرَ بنِ سَعدٍ جاءَ إلى عُبَيدِ اللَّهِ بنِ زِيادٍ وأنَا عِندَهُ، فَإِذا فيهِ: بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ، أمّا بَعدُ، فَإِنّي حَيثُ نَزَلتُ بِالحُسَينِ بَعَثتُ إلَيهِ رَسولي، فَسَأَلتُهُ عَمّا أقدَمَهُ، وماذا يَطلُبُ ويَسأَلُ، فَقالَ: كَتَبَ إلَيَّ أهلُ هذِهِ البِلادِ وأتَتني رُسُلُهُم، فَسَأَلونِيَ القُدومَ فَفَعَلتُ؛ فَأَمّا إذ كَرِهوني، فَبَدا لَهُم غَيرُ ما أتَتني بِهِ رُسُلُهُم، فَأَنَا مُنصَرِفٌ عَنهُم، فَلَمّا قُرِئَ الكِتابُ عَلَى ابنِ زِيادٍ قالَ: