اوضاع گوناگون محيط زندگى خويش واقع مى‌شود. ملايمات و ناملايمات، سلامت و بيمارى، تنگ‌دستى و بى‌نيازى، جنگ و صلح و جز آن هر يك، اثرى ويژه در روان و انديشه وى باقى مى‌گذارد (تأثيرپذيرى).

حال اگر انسانى را مشاهده كرديم كه در خلال يك دوره 23 ساله متلاطم از عمر خويش، در وضعيت‌هاى گوناگون تنهايى، اهانت، آزار، تبعيد، محاصره اقتصادى، فقر، جنگ، شكست، كشته شدن ياران و عزيزان، پيروزى، تشكيل حكومت مقتدرانه و مانند آن را تجربه كرده و در تمام اين حالات، هماره گفته‌هاى وحيانى وى استوار، هماهنگ و رسا باشد، دليل آن است كه سخنان او پرورده فكر او نبوده، بلكه وحى الهى است.

قرآن، در گستره‌اى طولانى از زمان و اوضاع بسيار گونه‌گون اجتماعى، عرضه و تلاوت گرديد. از سوى ديگر، در باره و در پيرامون آفاق بى‌كران حيات تكاملى انسان‌

سخن راند؛ اما با اين همه، دو ركن تشكيل‌دهنده اين متن، يعنى هندسه تركيبى آيات و سُوَر و محتواى ژرف و بى‌همبر متن آن، سازگارى، هماهنگى و تازگى خويش را هماره نگاه داشته است. اين يكسانى اسلوب ومحتوا وتأثيرناپذيرى از وضعيت خارجى و پيراستگى از اختلاف و دگرسانى، نشان از اين حقيقت دارد كه اين پيام، وحى الهى است، نه سخن بشرى. اين ويژگىِ كلام خدا چهره ديگرى از اعجاز قرآن را نشان مى‌دهد.