نام کتاب : شناخت نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 361
به عنوان نمونه، ابنجزّى كلبى مىگويد: قرآن در دوران پيامبر صلى
الله عليه و آله در صحيفهها و در سينه مردم ثبت شده بود؛ اما پس از رحلت پيامبر،
على بن ابىطالب آن را بر اساس ترتيب نزول گرد آورد و اگر اين مصحف يافت شود در آن
دانش فراوان است.[1]
اين
عبارت تصريح دارد كه قرآن در دوران پيامبر در دو مرحله ثبت و ضبط شده بود: 1. در
سينهها و حافظهها؛ 2. با كتابت قرآن. ابن جزّى تصريح مىكند كه آنچه در مصحف
حضرت امير عليه السلام راه يافته ترتيب نزول آيات بوده است. شايد مقصود سخن او كه
گفت: «اگر اين مصحف يافت شود در آن دانش فراوان است»، اشاره به اطلاعاتى است كه آن
مصحف از رهگذر چيدمان آيات و سور و نيز شرح و تبيين آن حضرت مىتواند در اختيار ما
بگذارد.
به
هر روى، وجود مصحف حضرت امير عليه السلام به هيچ وجه به معناى راهيافت تحريف در
قرآن كنونى نيست؛ زيرا مصحف امام به دو انگيزه فراهم آمد:
1.
مهمترين هدف امام كه در حقيقت بيانگر اساسىترين ويژگى اين مصحف است، گردآورى همه
روايات و سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله در زمينه تفسير، تأويل، سبب و شأن نزول
آيات بوده است. حضرت امير مىخواست قرآنى كه در دست مسلمانان قرار مىگيرد در
برگيرنده تفسير و تبيينى باشد كه از سوى دريافتكننده آن يعنى پيامبر بيان شده است؛
زيرا خود امام اعلام كرد كه پيامبر، تفسير و تأويل و همه آموزههاى مرتبط با قرآن،
اعم از ناسخ و منسوخ، محكم و متشابه، عام و خاص و ...
را
به او آموخت.
2.
قرآن در دوران پيامبر صلى الله عليه و آله به صورت صحف يعنى كتابچههاى پراكنده و
نيز در
[1]. التسهيل فى علوم
التنزيل: ج 1 ص 4؛ التمهيد فى علوم القرآن: ج 1 ص 226.
نام کتاب : شناخت نامه قرآن بر پايه قرآن و حديث نویسنده : محمدی ریشهری، محمد جلد : 1 صفحه : 361