است، با اين نكته كه نسخه تهيه شده در زمان ابوبكر در اختيار عموم قرار نگرفت،[1] سازگار نمى‌نمايد؛ زيرا تدوين يك مصحف شخصى و خصوصى، كار تازه و پيچيده‌اى نبود و و عمومى نساختن آن، به حفظ آن كمكى نمى‌كرد. از اين رو احتمال دارد به دست آوردن فضيلتِ در اختيار داشتن نسخه‌اى از قرآن همانند ديگر صحابه برجسته و در اختيار داشتن قانون اساسى جامعه، يكى از انگيزه‌هاى دستگاه حاكم در اين كار بوده است.[2]

دو. بر اساس نقل يعقوبى، ابوبكر دستور داد قرآن را بر سعيد بن عاص عرضه كنند،[3] در حالى كه او در آن زمان، حدود ده سال داشته است،[4] و چون بر اساس برخى گزارش‌ها، او در ماجراى يكسان‌سازى مصاحف توسط عثمان حضور داشته است،[5] احتمالًا ذكر او در اين جا بر اثر خلط اين دو ماجرا باشد.

سه. اين روايات، با اجماع مسلمانان مبنى بر اثبات قرآن از طريق تواتر، مخالفت دارد؛ زيرا در آنها آمده است كه با شهادت دو نفر قرآن ثبت مى‌شد. توجه به اين اشكال سبب شده است كه برخى به توجيه ثبت قرآن با شهادت دو شاهد دست بزنند. براى نمونه، ابن حجر مقصود از دو شاهد را، نه دو فرد عادل، كه به معناى حفظ و كتابت دانسته است.[6] مقصود ابن حجر شايد اين باشد كه هر آيه و عبارتى در صورتى در مصحف ثبت مى‌شد كه در حفظ حافظان كل يا اجزاء قرآن و نيز در دست‌نوشته‌هاى اصحاب، موجود باشد.

[1]. دراسات قرآنيه( تاريخ قرآن): ص 87.

[2]. تاريخ قرآن، راميار: ص 308- 309، 323- 329، 332.

[3]. تاريخ اليعقوبى: ج 2 ص 135.

[4]. الطبقات الكبرى: ج 5 ص 31؛ الإصابة: ج 3 ص 90.

[5]. فتح البارى: ج 9 ص 16.

[6]. فتح البارى: ج 9 ص 12.