بسيارى از اجزاى قرآن، روشن بوده و كاربرد داشته است.

4. نام بردن از سوره‌ها در روايات فضايل و توصيف برخى از آنها به صفاتى مانند «

سنام القرآن‌

»، «زهراوان‌

»، «الحواميم‌

»، «المسبّحات‌

»، «المئين‌

» و ... نشان از آن دارد كه در زمان صدور و نقل اين روايات، بسيارى از سوره‌هاى قرآن، يك هويت مشخص داشته‌اند، هرچند اثبات صدور هريك از اين روايات از سوى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله لازم است؛ زيرا انتساب برخى از اين روايات به ايشان محلّ ترديد است.

مسئله دوم: چگونگى ترتيب سوره‌ها

در اين كه ترتيب كنونى سوره‌هاى قرآن، توقيفى است و به فرمان پيامبر صلى الله عليه و آله انجام شده يا اين كار بعد از آن حضرت صلى الله عليه و آله و به دست صحابه انجام گرفته است، اختلاف جدى وجود دارد. طبعاً مدعيان توقيفى بودن ترتيب سور، جمع و گردآورى قرآن را مربوط به زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‌دانند، هرچند قرآن در نوشت‌افزارهاى مختلف بوده و بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله ميان دو جلد قرار گرفته باشد. اما كسانى كه ترتيب سوره‌ها را اجتهادى مى‌دانند، جمع قرآن (به معناى مرتّب كردن سوره‌ها در چينش كنونى) را مربوط به بعد از آن حضرت مى‌دانند. كسانى نيز قائل به تفصيل‌اند كه در اين جا به بررسى ديدگاه‌هاى مختلف مى‌پردازيم.

ديدگاه اول: توقيفى بودن ترتيب سوره‌ها

جمع فراوانى از جمله ابن اشته اصفهانى (م 236 ق)،[1] حارث بن اسد محاسبى (م 243 ق)،[2] بلخى (م 319 ق)،[3] ابن انبارى (م 328 ق)،[4] سيد مرتضى‌

[1]. الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 167.

[2]. الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 167.

[3]. سعد السعود: ص 192.

[4]. فتح البارى: ج 9 ص 38؛ الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 171.