ديگر، هنگامى كه عواطف ما به شخصِ نيازمندِ مراقبت و نگهدارى، جريان مى‌يابد، نام «رحمت» بر خود مى‌گيرد. مرحوم علّامه طباطبايى در اين باره مى‌فرمايد:

رحمت، به معناى نوعى تأثير نفسانى است كه از مشاهده محروميتِ محرومى كه كمالى را ندارد و محتاج به رفع نقص است، در دل، پديد مى‌آيد و صاحب‌دل را وادار مى‌كند به اين كه در مقام اقدام برآيد و او را از محروميت نجات دهد و نقصش را رفع كند.[1]

3. تفاوت معنايى دو واژه‌

درباره كاربرد معنايىِ واژگان مودّت و رحمت، دو ديدگاه مطرح شده است: ديدگاه همسرى- فرزندى و ديدگاه جوانى- پيرى. بر پايه ديدگاه نخست، مودّت، به روابط عاطفى ميان همسرانى مربوط مى‌شود كه تقريباً در شرايط يكسان قرار دارند و رحمت، ويژه روابط همسران با فرزندانشان است كه نيازمند مراقبت و حمايت هستند. مرحوم علّامه طباطبايى در اين باره مى‌فرمايد:

يكى از روشن‌ترين جلوه‌گاه‌ها و موارد خودنمايى مودّت و رحمت، جامعه كوچك خانواده است؛ چون زن و شوهر در محبّت و مودّت، ملازم يكديگرند و اين دو با هم و مخصوصاً زن، فرزندان كوچك‌تر را رحم مى‌كنند؛ چون در آنها ضعف و عجز مشاهده مى‌كنند و مى‌بينند كه كودك خردسالشان نمى‌تواند نيازهاى ضرور زندگى خود را تأمين كند. لذا آن محبّت و مودّت وادارشان مى‌كند به اين كه در حفظ و حراست تغذيه، لباس، منزل و تربيت او بكوشند و اگر اين رحمت نبود، نسل به كلّى منقطع مى‌شد و هرگز نوع بشر دوام نمى‌يافت.[2]

امّا ديدگاه دوم، معتقد است كه هر دو مربوط به همسران است و تفاوت آن در جوانى و پيرى است؛ روابط عاطفى ميان همسران در آغاز زندگى، بر اساس مودّت است و در ادامه زندگى- كه انسان‌ها پير و ناتوان مى‌شوند و نيازمند مراقبت هستند-،

[1]. همان جا.

[2]. همان جا. ديدگاه مرحوم علّامه طباطبايى با نظرية خانواده- كه دو مؤلّفه داشت، سازگارتر به نظر مي‌رسد. مودّت، تبيين كنندة چگونگى تعامل با همسر است و رحمت، تبيين كنندة چگونگى رابطه با فرزند.