يك. توجّه به مسئوليت چشم‌

توجّه فرد به اين نكته، ضرورى است كه: چشم، نعمتى از نعمت‌هاى الهى است كه براى كاركردهاى خاصى آفريده شده و هرگونه بهره‌بردارى از آن بايد مطابق با ضوابط الهى باشد و برخلاف رضايت خداوند، نبايد آن را به كار گرفت. چشم، از اعضاى مهم آدمى است كه عملكردش در قيامت، مورد سؤال قرار مى‌گيرد.

امام صادق عليه السّلام در مفهوم آيه: إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا[1] فرمود:

يسأل السمع عمّا سمع و البصر عمّا نظر إليه و الفؤاد عمّا عقد عليه.[2]

از گوش مى‌پرسند كه: به چه گوش دادى؟ و از چشم سؤال مى‌شود كه: به چه نگاه كردى؟ و از دل سؤال مى‌شود كه: به چه چيزى دلبسته شدى؟

كسى خدمت امام صادق عليه السّلام رسيد و عرض كرد: من همسايه‌اى دارم كه كنيزان خواننده دارد. آنها مى‌خوانند و مى‌نوازند و من گاهى كه براى قضاى حاجت، به دستشويى مى‌روم، نشستن خود را طولانى‌تر مى‌كنم تا نغمه‌هاى آنها را بشنوم، در حالى‌كه براى چنين منظورى نرفته‌ام. امام صادق عليه السّلام اين آيه را تلاوت فرمود:

إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا.[3]

گوش و چشم و قلب، همگى آنها مسئول‌اند).

مرد عرض كرد: گويا هرگز اين آيه را از هيچ‌كس نه عرب و نه عجم، نشنيده بودم و من اكنون اين كار را ترك مى‌گويم و به درگاه خدا توبه مى‌كنم.[4]

از آن‌جا كه چشم‌چرانى، يك نوع بيمارى روانى است، نجات از آن، به اراده‌اى محكم و قوى نيازمند است. انسان، نياز دارد كه مدام، موعظه‌ها را به او يادآورى كرد.

شخصى به خدمت امام حسن عليه السّلام وارد شد و عرض كرد: من انسان گناه‌كارى هستم.

[1]. سوره اسراء، آيه 36.

[2]. الكافى، ج 2، ص 37؛ وسائل الشيعة، ج 15، ص 167.

[3]. سوره اسراء، آيه 36.

[4]. الكافى، ج 2، ص 37؛ وسائل الشيعة، ج 15، ص 167؛ بحار الأنوار، ج 66، ص 22.