1. خويشتندارى‌

هر فردى بايد توجّه داشته باشد كه تأثيرپذيرى از محرّك‌ها و تسليم شدن در برابر خواهش‌ها و تمايلات جنسى، با عزّت و كرامت انسانى، سازگار نيست. برعكس، خويشتندارى، از قدرت و توانمندى عقلى و شرافت وى حكايت دارد. امام على عليه السّلام با اشاره به اين‌كه كسى كه احساس كرامت و بزرگى دارد، به اميال و شهوات انحرافى توجهى نمى‌كند، مى‌فرمايد:

من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته.[1]

كسى كه خودش را با كرامت و شريف بداند، توجّه به اميال و شهوات خارج از نياز طبيعى را پستى و خوارى تلقّى مى‌كند.

همچنين باتوجّه به اين‌كه شهوت، انسان را پست و بى‌مقدار مى‌سازد، مى‌فرمايد:

ما رفع امرأ كهمّته و لا وضعه كشهوته.[2]

هيچ چيزى به مانند همّت بلند، شخص را داراى عزّت نمى‌كند و هيچ چيزى به مانند شهوت، شخص را بى‌مقدار و پست نمى‌سازد.

احساس كرامت و شرافت، به اين است كه فرد، عاقلانه مى‌انديشد و با چشم بصيرت، درمى‌يابد كه چه خواهش‌هاى نفسانى‌اى، به حيثيت و شخصيت انسانى او، ضربه وارد مى‌سازند. رسول اكرم، اين نوع انديشه و بصيرت را محبوب خدا دانسته، مى‌فرمايد:

إنّ اللّه يحبّ البصر النّافذ عند مجى‌ء الشّهوات.[3]

به درستى كه خداوند، تيزبينى فردى را كه به هنگام اوج شهوت‌ها، به انحراف‌ها توجه مى‌كند، دوست دارد.

ايشان در حديث ديگرى، اميال انحرافى را بيمارى دانسته و به تدبير عقلانى و

[1]. نهج البلاغة، حكمت 449.

[2]. غرر الحكم و درر الكلم، ج 6، ص 143.

[3]. مستدرك الوسائل، ج 8، ص 297؛ بحار الأنوار، ج 64، ص 269.