قرائت عثمان بود[1].

«حجاج» كار را به حدى رسانده بود كه به وقاحت مى‌گفت: از عبد هذيل (يعنى ابن مسعود) تعجب مى‌كنم! فكر مى‌كند كه قرآن خداوند را مى‌خواند به خدا قسم آنچه را او مى‌خواند رجزى از رجزهاى اعراب است. و به خدا سوگند اگر بر عبد هذيل دست مى‌يافتم گردنش را مى‌زدم. و اگر قرائت او را در مصحف ببينم آن را پاك مى‌كنم حتى اگر هم شده با دنده خوك باشد[2].

اوّلين نام‌گذار و جمع‌آورنده قرآن‌

روايات اهل سنت مى‌گويند: اوّلين كسى كه قرآن را جمع‌آورى كرد و آن را از پراكندگى نجات داد ابو بكر بود[3] و پيش از آن متفرق بود.[4] در مورد اوّلين نامگذارى هم مى‌گويند: اوّلين كسى كه پس از جمع‌آورى قرآن (مصحف)، آن را مصحف ناميد ابو بكر بود. در اين باره روايت زير را نقل مى‌كنند:

ابو بكر بعد از جمع‌آورى قرآن به اصحابش گفت: براى اين مصحف نامى پيدا كنيد و يا آن را نامگذارى نماييد عده‌اى گفتند: نام اين مصحف را «انجيل» بگذاريد. اين نام، پذيرفته نشد. و اصحاب آن را مكروه داشتند. عده ديگرى گفتند: نامش را «سفر» بگذاريد. اين نام را هم به دليل داشتن ريشه يهودى، مكروه دانسته و نپذيرفتند.

ابن مسعود گفت: حبشى‌ها كتابى دارند كه آن را «مصحف» مى‌نامند. اين نام‌

[1] رك: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد معتزلى، حنفى، ج 13، ص 223.

[2] مستدرك حاكم، ج 3، ص 656 و تلخيص مستدرك ذهبى، در همان صفحه، تهذيب تاريخ- دمشق، ج 4، ص 69. الغدير، ج 10، ص 51 به نقل از: مستدرك، تهذيب، البداية و النهايه، ج 9، ص 128. به نقل از: ابى داود و ابن ابى خيثمه.

[3] رك: محاضرات الادباء، ج 2، جزء 4، ص 433. فتح البارى، ج 9، ص 13. تاريخ الخلفاء، ص 77. مباحث فى علوم القرآن، ص 128 و 133. بحوث فى تاريخ القرآن و علومه، ص 125. الاتقان، ج 1، ص 59 به نقل از: مغازى ابن عقبه. البرهان زركشى، ج 1، ص 235 به نقل از: بيهقى و مآثر الانافة، ج 1، ص 85 و 86.

[4] مآثر الانافة، ج 1، ص 85 و 86. مباحث فى علوم القرآن، ص 128 و 133 و بحوث فى تاريخ القرآن و علومه، ص 125 و غيره.