روايت جلب نظر مى‌كند و حضرات هم آن را روايت كرده‌اند آن است كه پيامبر- ص- مى‌گويد: اگر نسخى رخ دهد وى آن را اعلام خواهد كرد.

5- آيه: سَنُقْرِئُكَ فَلا تَنْسى‌ إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ‌ نيز در مقام بيان آنچه مدعيان پنداشته‌اند نيست؛ زيرا استثناء در آيه ناظر به وقوع نسيان از پيامبر نمى‌باشد و اساسا آيه در مقام امتنان بر پيامبر است. و معنا ندارد كه در عين امتنان، برخى از آيات را پيامبر فراموش كند. اما استثناء در اين آيه در مقام بيان عموميّت و اطلاق قدرت خداوند متعال مى‌باشد و مانند استثناء در آيات زير مى‌باشد:

وَ لَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ ثُمَّ لا تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنا وَكِيلًا[1].

و: وَ أَمَّا الَّذِينَ سُعِدُوا فَفِي الْجَنَّةِ خالِدِينَ فِيها ما دامَتِ السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ إِلَّا ما شاءَ رَبُّكَ عَطاءً غَيْرَ مَجْذُوذٍ[2] بهر حال آيات فوق از ثبوت قدرت خداوند در تمام احوال ياد مى‌كند اگر چه در مواردى خداوند از اين عموميت قدرت ياد نمى‌كند.

6- پاسخ استدلال به آيه: وَ لَئِنْ شِئْنا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ‌ همان جواب مورد قبل است و استثناء به همان معناى عموميت قدرت خداوند متعال است.

7- اما آيه «نسخ» نيز به معناى نسخ آيه نمى‌باشد به دلايل زير:

اوّلا: كلمه «آيه» به صورت مفرد در قرآن هرجا آمده است به معناى امر عظيم و خارق‌العاده‌اى است كه از جانب خداوند صورت گرفته باشد. مانند: وَ ما نُرْسِلُ بِالْآياتِ إِلَّا تَخْوِيفاً[3] و ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنْسِها و آيات ديگر. اما «آيه» به معناى بخش كوچكى از قرآن، در قرآن نيامده است و دليلى بر اين استعمال نداريم، بلكه اين استعمال بعدها صورت گرفته است.

ثانيا: به فرض كه نسخ به همان معناى مصطلح باشد مى‌گوييم كه آيه: ما نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ ... در مقام تعريض به اهل كتاب و مشركين مى‌باشد لذا بايد مقصود از نسخ، نسخ پاره‌اى از احكام شرايع سابقه باشد. و مقام از قبيل قرينه حاليه است‌[4] لذا بعيد نيست‌

[1] سوره اسراء آيه 86.

[2] سوره هود، آيه 108. الميزان، ج 20، ص 266 به اين مطلب اشاره مى‌كند.

[3] بعضى از محققين به اين مطلب اشاره كرده‌اند.

[4] كلمه« آيه» درباره كتابهاى آسمانى ديگر هم به كار رفته است مانند آيه:\i أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آياتِ رَبِّكُمْ‌\E( سوره زمر، آيه 71) و:\i لَيْسُوا سَواءً مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ أُمَّةٌ قائِمَةٌ يَتْلُونَ آياتِ اللَّهِ آناءَ اللَّيْلِ وَ هُمْ يَسْجُدُونَ‌\E، سوره آل عمران، آيه 109) و آيات ديگر.