[او را برانگيخت، حالى كه مردم سرگردان بودند، و بيراهه فتنه را مى‌پيمودند. هوا و هوسشان سرگشته ساخته، بزرگى خواهى‌شان به فرودستى انداخته ... او كه درود خدا بر وى باد، خيرخواهى را به نهايت رساند، به راه راست رفت ...]

حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله در شرايطى به پيامبرى مبعوث شد كه مردم از نظرِ فكرى و عملى، گمراه و سرگردان بودند. مردم، فتنه‌انگيز شده بودند. خودپسندى پاهاى مردم را لرزانده بود. نظام جاهلى، آنها را سَبُك كرده بود. پيامبر صلى الله عليه و آله در چنين شرايطى مبعوث شد و براى نصيحتِ مردم، تلاشِ فراوان كرد.

حضرت على عليه السلام در سخنرانىِ ديگرى، فرموده‌اند:

«ارْسَلَهُ عَلى‌ حينِ فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ وَ طُولِ هَجْعَةٍ مِنَ الامَمِ وَ اعْتِزامٍ مِنَ الْفِتَنِ وَ انْتِشارٍ مِنَ الامُورِ وَ تَلَظٍّ مِنَ الْحُرُوبِ وَ الدُّنْيا كاسِفَةُ النُّورِ ظاهِرَةُ الْغُرُورِ ... وَ شِعارُهَا الْخَوْفُ وَ دِثَارُهَا السَّيْفُ فَاعْتَبِرُوا عِبادَ اللَّهِ.»[1]

[او را هنگامى فرستاد كه: پيامبران نبودند و مردمان در خوابى دراز مى‌غنودند. اسبِ فتنه در جولان، كارها پريشان، آتشِ جنگ‌ها فروزان، جهانْ تيره، فريبِ دنيا بر همه چيره ... درونش بيم، برونش تيغِ مرگبار، پس بندگان خدا! عبرت گيريد.]

حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد: خداوند حضرت نبى اكرم صلى الله عليه و آله را در هنگامى مبعوث فرمود كه مدت‌ها بود درِ وحى بسته شده بود و مردم از رحمتِ مبعوث شدنِ پيامبران و نزولِ كتاب‌هاى آسمانى محروم مانده بودند.

در آن هنگام مردم در خوابِ گران فرو رفته بودند و دنيا كران تا كران، در تاريكى و فريبْ فرو رفته بود.

آبِ زندگى تلخ گشته و ميوه آن، نااميدى بود. چراغِ زندگى خاموش شده بود و نشانه‌هاى پَستى در همه جا به چشم مى‌خورْد.

مردم غذاهاى ناپاك مى‌خوردند و لباسِ ترس مى‌پوشيدند و هميشه از ترسْ بر شمشيرِ خود تكيه مى‌نمودند.

سپس امير المؤمنين عليه السلام مى‌فرمايد:

«وَ خَلَّفَ فينا رايَةَ الْحَقِّ، مَنْ تَقَدَّمَهَا مَرَقَ وَ مَنْ تَخَلَّفَ عَنْها زَهَقَ وَ مَنْ لَزِمَهَا لَحِقَ.»[2]

[حق را در ميانِ ما بر جاى نهاد. كسى كه از آن پيش افتاد، از دين برون است و آن كه پس ماند، تباه و سرنگون است و آن كه‌

[1]- همان، خطبه 89، ص 72.

[2]- همان، خطبه 100، ص 92.