و غرور را در خود از بين برده و خود را به زيور تواضع و فروتنى مزيّن نماييم؛ چرا كه تكبر و خود بزرگ‌بينى شايسته فرزندان آدم نيست و از صفات و روحيات شيطانى است.

حضرت على عليه السلام در خطبه قاصعه نهج‌البلاغة به هنگام نكوهش كبر و غرور چنين مى‌فرمايد: «پند و عبرت گيريد از آنچه خداوند با ابليس رفتار كرد، در آن هنگام كه اعمال و عبادات طولانى خود را كه شش هزار سال بندگى خدا كرده بود به خاطر ساعتى تكبر ورزيدن بر باد داد. با اين حال چه كسى بعد از ابليس مى‌تواند از كيفر خداوند در برابر انجام همان معصيت مصون و محفوظ بماند؟ نه! هرگز ممكن نيست خداوند انسانى را به بهشت بفرستد در برابر كارى كه به خاطر آن فرشته‌اى را از بهشت رانده است، حكم خداوند در برابر اهل آسمان و زمين يكى است.»[2] حضرت على عليه السلام مى‌فرمايند:

«مَن تَكبَّرَ عَلَى النَّاسِ ذَلَّ»[3]

يعنى: كسى كه بر مردم تكبر نموده و فخر بفروشد خوار و ذليل مى‌گردد.

نقطه مقابل تكبر تواضع و فروتنى است كه ارزش و مقام انسان را نزد خداوند و مردم بالا مى‌برد، انسان متواضع محبوب دلهاست. يكى از علتهاى پيشرفت اسلام تواضع پيشوايان معصوم عليهم السلام و ياوران حقيقى آنها بود؛ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم خود مانند ديگر مردم در كارهاى دسته جمعى‌

[1]- گلستان، باب هشتم در آداب صحبت، ص 264، شماره 21

[2]- نهج البلاغه، بخش خطبه‌ها، خطبه 192، ص 211

[3]- بحار الانوار، ج 1، ص 160، حديث 50