426.وَ قَالَ (علیه السلام) :اخْبُرْ تَقْلِهِ

و من الناس من یروی هذا لرسول الله (صلى الله علیه وآله)و مما یقوی أنه من كلام أمیر المؤمنین (علیه السلام) ما حكاه ثعلب قال حدثنا ابن الأعرابی قال قال المأمون لو لا أن علیا (علیه السلام) قال اخبر تقله لقلت اقله تخبر .

426 - امام عليه السّلام (در باره آزمايش مردم) فرموده است‌

(1) (مردم را) بيازما تا (آنها را) دشمن دارى (چون در ظاهر بيشتر مردم بد نيستند هنگام آزمايش بديشان آشكار مى‌گردد. سيّد رضىّ «عليه الرّحمة» فرمايد:) بعضى مردم اين فرمايش را از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت ميكنند و از آنچه كمك ميكند كه اين فرمايش از امير المؤمنين عليه السّلام مى‌باشد آنست كه ثعلب بيان كرده ابن اعرابىّ براى ما نقل نمود كه مأمون گفته: اگر نه آن بود كه علىّ عليه السّلام فرموده اخبر تقله يعنى بيازما تا دشمن دارى، من مى‌گفتم: اقله تخبر يعنى «مردم را» دشمن دار تا «آنها را» بيازمايى (اين سخن مأمون از آنست كه دوستى با ديگرى عيب پوش است و چون او را دشمن داشتى ممكن است بحال او چنانكه هست پى ببرى، ولى براى مردمان پاك سزاوار نيست پيش از آزمايش كسى را دشمن بدارند يا بى‌جهت سخن مأمون بكار دنيا طلبان بيشتر مى‌آيد، و ناگفته نماند كه أخبر بضمّ باء امر است از خبر الشّى‌ء يخبر يعنى آنرا از روى آزمايش دانست، و تقله مضارع مجزوم بعد از امر است، و هاء براى وقف است از قلاه يقلى مثل رمى يرمى يعنى او را دشمن داشت)

427.وَ قَالَ (علیه السلام) :مَا كَانَ اللَّهُ لِيَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ الشُّكْرِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الزِّيَادَةِ وَ لَا لِيَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ الدُّعَاءِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْإِجَابَةِ وَ لَا لِيَفْتَحَ لِعَبْدٍ بَابَ التَّوْبَةِ وَ يُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْمَغْفِرَةِ.