فلسفه و حكمت حرام‌

تحريم محرمات و خبائث در قرآن، بر مبناى حكمت بوده و بر مصالح و مفاسدى استوار است كه برخى از آنها به‌اجمال در متن آيات و روايات آمده و به برخى نيز بشر در پرتو تجربه و دانش روز، دست يافته است؛ البته دستاوردهاى بشرى در تبيين حكمت، قطعى نبوده و در حد احتمال علمى مطرح‌اند. در تبيين حكمت وجود حلال و حرام در شريعت، برخى آن را «اختبار» و شناخت درجه مجاهدت نفس در عمل به حلال‌ها و ترك حرام‌ها دانسته‌اند؛[1] در تحليلى ديگر، حرام‌هاى شرعى، «خبيث» بوده و باعث ضرر و زيان به بدن و دين خواهند بود؛[2] همچنين پيرامون خوردنى‌ها و نوشيدنى‌هاى حرام نيز قرآن‌پژوهان و دانشمندان علوم تجربى بر اين باورند كه استفاده از آنها داراى آثار زيانبار جسمانى و روانى بوده و ازاين‌رو به خوددارى از آنها توصيه مى‌كنند؛ ازاين‌منظر، برخى دليل تحريم ميته را وجود مضرات و عامل انعقاد خون در آن دانسته‌[3] و سبب تحريم خون را نيز وجود انواع ميكروب‌ها مى‌دانند؛ چرا كه خون محيطى آماده براى رشد ميكروب‌هاست؛[4] زيان‌بار بودن استفاده از گوشت خوك نيز امروزه به تجربه اثبات شده و علم جديد نيز پرده از برخى مفاسد آن برداشته است؛[5] افزون بر اينكه برخى نيز توجيهاتى‌

[1]. همان، ج 7، ص 15.

[2]. همان، ج 9، ص 121.

[3]. همان، ج 8، ص 79.

[4]. همان.

[5]. إرشاد الأذهان إلى تفسير القرآن، ج 2، ص 306.