«بَسل»[1] و «محظور»[2] از اين گونه‌اند. تفاوت حرام با «محظور» اين است كه حرام جز به كار «قبيح» تعلق نمى‌گيرد، ولى محظور تنها به اعتبار نهى كننده بستگى دارد و ممكن است حتى به «حُسن» نيز تعلق گيرد؛ ازاين‌رو هر حرامى محظور است، ولى عكس اين قضيه صادق نيست و تنها زمانى محظور حرام خواهد بود كه روشن باشد نهى كننده، چيزى جز كار قبيح را محظور اعلام نمى‌كند؛ همانند محظورات شرعى؛[3] هرچند از نگاه شيخ طوسى در شريعت، غير از محرّم، به قبيح نيز محظور اطلاق مى‌شود؛[4] برخى نيز در تفاوت حرام و محظور، ممنوعيت در حرام را، ابدى؛ ولى در محظور، موقت و داراى بازه زمانى مى‌دانند.[5] سُحت هم مبالغه در صفت حرام است؛ ازاين‌رو «حَرامٌ سحت» گفته مى‌شود، نه «سحتٌ حرام»؛[6] به ديگر سخن، سحت، حرامى است كه كسب آن جايز نبوده و بركت مال را از بين ببرد.[7]

سبك‌شناسى قرآن در بيان مرزهاى شريعت‌

گزاره‌هاى قرآنى هنگامى كه حاكى از نارضايتى خداوند و همراه با عقاب دنيوى يا اخروى نسبت به نگرش يا رفتارى باشند، دلالت بر حرمت‌

[1].« ابسال» از همين ماده به معناى تحريم آمده است( الصحاح، ج 4، ص 1634). تفاوت« بسل» با حرام در اين است كه منع در بسل تنها به قهر است؛ همانند آيه(\i أُولئِكَ الَّذِينَ أُبْسِلُوا بِما كَسَبُوا\E)، ولى اسباب منع در حرام عام است( مفردات الفاظ القرآن، ص 47).

[2]. النهاية، ج 1، ص 405؛« حظر» نيز در لغت به معناى منع آمده و در برخى از آيات نيز همين معنا لحاظ شده است؛ همانند(\i وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً\E)( الفروق اللغوية، ص 486).

[3]. الفروق اللغوية، ص 486.

[4]. العدة في اصول الفقه، ص 26.

[5]. الفروق اللغوية، ص 486.

[6]. همان، ص 181 و ص 714.

[7]. النهاية، ج 2، ص 345.