چنين بود كه عُمَر به خود جرأت داد محدِّثان را كيفر دهد[204] و راه را براى عثمان چنان هموار سازد كه وى نسبت به احاديثِ وضويى صحيح از پيامبر (صلى الله عليه وآله) خود را به نادانى بزند و بگويد : «يَتَحَدَّثون بأحاديث لا أدري ما هي !» ; اَحاديثى را روايت مى كنند كه نمى دانم آنها چيست !

آرى ، عثمان چنان احاديث را انكار كرد كه گويا هرگز پيش از آن ، آنها را نشنيده است و نديده كه پيامبر (صلى الله عليه وآله) در طول عمر مباركش آنها را بر زبان آورده باشد .

عثمان نيز (چون عُمَر) به نهى از نقل حديث و فتوا دست يازيد . در زمان او ابوذر و ابن مسعود و عمّار (و اَمثال آنها) در شديدترين تنگناها و سخت ترين فشارها قرار گرفتند ; چراكه به منع حکومتی تن نمى دادند .

[204] . در مختصر تاريخ دمشق 17 : 101 ، به نقل از عبدالرحمن بن عوف آمده است كه گفت : عُمَر سوى اَصحاب پيامبر (عبدالله بن مسعود ، حذيفة بن يمان ، ابو درداء ، ابوذر ، عقبة بن عامر) كه در گوشه و كنار سرزمين هاى اسلامى بودند پيك فرستاد ، آنان را گرد آورد و گفت : اين احاديثى را كه از پيامبر در همه جا نشر مى دهيد ، براى چيست ؟ گفتند : ما را از نقل حديث پيامبر باز مى دارى ؟! گفت : همين جا ـ نزد من ـ بمانيد و تا زنده ام زير نظر من باشيد ! ما داناتريم ، از شما حديث مى گيريم و [ آنچه را به صلاح باشد ] به شما برمى گردانيم .

و در كتاب شرف أصحاب الحديث : 20 (اثر خطيب بغدادى) آمده است كه عُمَر ، عبدالله بن مسعود و ابى درداء و ابى مسعود اَنصارى را فراخواند و آنها را بر نشر حديث نكوهيد و در مدينه حبس كرد .