ابو رافع یهودی که نیز نقش «کعب» را بازی می‌کرد و جاسوسی و تحریکات او نیز کمتر از کعب نبود، در فاصله کمی پس از قتل «کعب» کشته شد که تفصیل آن را ابن اثیر [1] نوشته است. این دو عامل و عوامل دیگری موجب روشن شدن نبرد «احد» گردید. اکنون این رویداد بزرگ را بررسی می‌کنیم.

بذر انقلاب و شورش از مدت‌ها پیش در مکه افشانده شده بود. جلوگیری از گریه کردن، حس انتقام‌جویی را در قریش تشدید می‌کرد. بسته شدن راه بازرگانی مردم مکه، از طریق مدینه و عراق فوق العاده آن‌ها را ناراحت کرده بود و «کعب اشرف» به این آتش دامن زده و آن را سخت شعله‌ور ساخته بود. از این‌رو، صفوان بن امیه و عکرمة فرزند ابی جهل به ابو سفیان پیشنهاد کردند که چون سران قریش و دلاوران ما در راه حفاظت کاروان تجارتی مکه کشته شدند، هر فردی که در آن کاروان مال التجاره‌ای داشته، باید مبلغی به عنوان تأمین هزینه جنگ بپردازد. ابو سفیان این پیشنهاد را تصویب و فورا عملی کرد.
سران قریش که از نیرومندی مسلمانان آگاه و از نزدیک شهامت آن‌ها را در جنگ «بدر» دیده بودند، بر خود لازم دیدند که با یک ارتش منظم- که دلاوران ورزیده اکثر قبایل عرب در آن شرکت کنند- برای نبرد با محمد بپا خیزند.
عمرو عاص و چند نفر دیگر مأمور شدند که در میان قبیله‌های «کنانه» و «ثقیف» بروند و از آنان کمک بگیرند و دلاورانشان را با وسایل گوناگون برای نبرد با محمد دعوت کرده و قول دهند که هزینه جنگ و سایر لوازم سفر بر عهده «قریش» باشد.