نام کتاب : اثرآفرینان استرآباد و جرجان (استان گلستان) نویسنده : مقدم، محمدباقر جلد : 1 صفحه : 126
از فحوای کلام
«علامه قزوینی» چنین برداشت میشود که ملا جلال از شاگردان وی بود؛ چون
میگوید: نزد من از کلمات علما و پژوهشگران فیضها برد. هم چنین مدعی است
که هیچکس مانند ملا جلال استرآبادی «حاشیه ی قدیم» بر «شرح تجرید» را
نفهمیده است. پس از این توضیح، حاشیه ی وی را بهترین حاشیه، در نوع خود
دانسته است.
«میرزا محمدباقر
خوانساری» نیز در «روضات الجنات»، حاشیه ملا جلال استرآبادی را یکی از
دقیقترین و گویاترین حاشیهها و شروح توصیف کرده است.
منابع متاخر، عنوان «صدری» را به دنبال نام ملا جلال آورده و او را وزیر و صدراعظم دولت «شاه تهماسب اول» معرفی کردهاند.
به هر روی ملا جلال، دانشمندی بود که در علوم عقلی صاحب نظر و از ارکان دولت صفوی بشمار میرفت.
آثار:
1. حاشیه شرح تجرید الجدید
حاشیهای است که
با عناوین «قوله، قوله» اقدام به شرح و توضیحِ «شرح جدید» «تجرید الاعتقاد»
کرده است. ملا جلال، برخی مطالب را مفصل و برخی را مختصر توضیح داده است.
در برخی موارد نظر استاد خود را نیز نقل و به رد یا ایراد آن میپردازد.
نسخه های خطی:
1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)» به شماره 10704 در 197 برگ، کتابت سال 1067ه-.ق. موجود است.
نسخه های چاپی:
چاپ نشده است.
2. حاشیه بر حاشیه قدیم صدر الدین دشتکی بر شرح تجرید قوشچی
«صدر الدین محمد
بن ابراهیم دشتکی شیرازی»، صدر کبیر علمای عقلی و علم کلام، حواشی متعددی
دارد. از جمله بر «شرح تجرید الاعتقاد»، حاشیه ی بسیار خوبی نوشته است. ملا
جلال بر این حاشیه، حاشیه نوشته است.
نسخه های خطی:
1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی مسجد اعظم» «قم» به شماره 1995، کتابت سده 11ه-.ق. و ناقص موجود است.
لازم به توضیح
است که برخی منابع مانند: «معجم التراث الکلامی»، دو حاشیه فوق را تحت یک
عنوان «حاشیه الحاشیه القدیمه الدوانیه علی الشرح الجدید للتجرید» آورده و
از نسخههای معرفی شده ی ذیل گزارش داده است:
1 نسخه ی خطی در «کتابخانه دانشگاه لس آنجلس آمریکا» به شماره 1308 M/2، کتابت سال 1018ه-.ق. موجود است.
1 نسخه ی خطی در
«کتابخانه دانشگاه تهران» به شماره 6820 در 205 برگ، کتابت سده 11ه-.ق.
موجود است. البته نویسنده احتمال داده است که محشی این نسخه شاید شخص دیگری
غیر از ملا جلال استرآبادی باشد.
1 نسخه ی خطی دیگر در «کتابخانه دانشگاه تهران» به شماره 6984 در 289 برگ، کتابت سده 11ه-.ق. موجود است.
علاوه بر موارد
فوق، نسخه ی «کتابخانه ی آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)» و «مسجد اعظم»
نیز در منبع یاد شده برای همین عنوان گزارش شده است.
نسخه های چاپی:
چاپ نشده است.
نام کتاب : اثرآفرینان استرآباد و جرجان (استان گلستان) نویسنده : مقدم، محمدباقر جلد : 1 صفحه : 126