13- كفّاره خراشيدن زن صورت خود را در مصيبت‌

، به گونه‌اى كه خون آلود شود، و كفّاره آن همان كفّاره سوگند است، ولى سيلى به صورت زدن كفّاره ندارد، فقط مستحب است كه توبه و استغفار كند.

14- كفّاره پاره كردن مرد جامه‌اش را در سوك همسر و فرزند،

كه كفّاره مخالفت با سوگند است.

(مسأله 1896) در مصيبتها سيلى به صورت زدن وپاره كردن زن جامه‌اش را در سوك شوهر و ديگر خويشاوندان و پاره كردن مرد جامه‌اش را در سوك پدر و برادر كفّاره ندارد.

(مسأله 1897) اگر كسى نماز عشا را نخوانده بخوابد تا شب از نيمه بگذرد، مستحب است كه فرداى آن شب را به عنوان كفّاره اين كار روزه بگيرد.

شرايط وجوب كفّاره‌

(مسأله 1898) وجوب كفّاره در همه مواردى كه موجبات آنها فراهم شود، دو شرط عمده دارد:

1- مكلّف بودن شخص‌

، يعنى بالغ و عاقل باشد و به گونه‌اى مجبور نباشد كه تكليف از او ساقط شود.

2- تعمّد

، يعنى انجام دادن عمدى، پس اگر يكى از موجبات كفّاره را از روى اشتباه، فراموشى، يا نادانى (به حكم يا موضوع) انجام بدهد، كفّاره بر او واجب نمى‌شود، مگر در مورد قتل مسلمان از روى خطا. به تفصيلى كه در همين فصل بيانگرديد.

(مسأله 1899) كفّاره قتل عمدى و خطائى در مورد جنين نيز جارى مى‌شود، اگرچه هنوز روح در آن دميده نشده باشد.

(مسأله 1900) بايد نسبت به پرداخت كفّاره مبادرت كند، زيرا آن همانند توبه‌