دوّم: مرحله عملى‌

، يعنى در صدد برخورد عملى در آمدن با افرادى كه معروف را ترك مى‌كنند، يا مرتكب كارهاى زشت مى‌شوند. تا گام مؤثّرى براى اصلاح فرد و جامعه از طريق امر به نيكى‌ها و نهى از زشتى‌ها برداشته شود، كه هدف از تشريعفريضه امر به معروف و نهى از منكر نيز همان است.

(مسأله 976) برخورد عملى امر به معروف و نهى از منكر نيز سه مرحله دارد:

1) مبارزه منفى، يعنى ابراز انزجار از افراد تبهكار به وسيله اظهار خشم و نفرت و روى‌گردانى از آنها، قطع رابطه و قطع نيكى نسبت به آنان.

2) مبارزه لفظى، به وسيله امر و نهى و پند و اندرز و يادآورى پاداشهاى الهى و كيفرهاى اخروى.

3) مبارزه فعلى، به وسيله زدن، حبس كردن و مجروح نمودن براى جلوگيرى از وقوع كارهاى ناشايست.

(مسأله 977) همه مراحل سه‌گانه امر به معروف و نهى از منكر به دو شرط واجب مى‌شوند:

1- احتمال تأثير، يعنى امر به معروف و نهى از منكر موجب شود كه افراد تبهكار از كارهاى ناشايست دست بكشند و يا افراد ديگر مرتكب گناه نشوند و از آنها پيروى نكنند و در نتيجه اين برخورد عملى موجب كم شدن گناه و مانع گسترش آنباشد.

2- امن از خطر، يعنى خطر جانى، مالى و ناموسى براى خود، خانواده و ديگر افراد با ايمان نداشته باشد.

(مسأله 978) كسى كه امر به معروف و نهى از منكر مى‌كند بايد راهى را انتخاب كند كه تأثير بيشتر داشته باشد، او را زودتر به هدف برساند و راهى استوارتر و مطمئن‌تر باشد.

(مسأله 979) از مهم‌ترين عوامل تأثير امر به معروف و نهى از منكر، عمل‌