پيشگفتار

يكى از امتيازات جهان تشيّع در طول قرون و اعصار، اعتقاد به «انفتاح باب اجتهاد» يعنى: باز بودن راه اجتهاد به روى هر پژوهشگرِ تلاشگر ميباشد.

همه فقهاى شيعه در طول تاريخ بر اين عقيده بودند و باب اجتهاد را مفتوح دانستهاند.

اجتهاد از نظر آنها تغيير و تبديل در احكام آيين، براساس مقتضيات زمان، يا حكّ و اصلاح آن براى جلب رضايت مردم يا زمامداران و سلطه جويان نيست.

بلكه منظور از «اجتهاد» تلاش بيامان و كوشش فراوان، براى استخراج حكم شرعى از منابع اصلى، و پاسدارى از آن به عنوان امانتى گران سنگ است كه خداوند بر عهده فقها نهاده، و در روز بازپسين از آنها بازخواست خواهد كرد و مجتهد بايد در آن روز وانفسا، كه احدى نمى تواند به يارى احدى بشتابد، پاسخگو باشد.

يكى ديگر از ويژگيهاى جهان تشيّع «تقليد» است، و آن مراجعه كردن توده مردم به متخصّص فن ميباشد.

يعنى: آن دسته از مردم كه آگاهى گسترده از احكام دين ندارند و نمى توانند احكام شرعى را از منابع اصلى آن استخراج كنند، به يك مجتهد عادل كه مورد اعتماد و استناد در احكام آيين ميباشد، مراجعه كنند.