بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 378

ناسخ بودن آيه (أُحِلَّ لَكُمْ ...) در ميان علماى اهل سنت مورد اتفاق است.[1]
ولى در اين كه كدام آيه را نسخ كرده است، اختلاف نظر دارند: عده اى مى گويند كه همان آيه مورد بحث را نسخ نموده است چون روزه اى كه با اين آيه در اسلام واجب شد، همان روزه بوده است كه بر امت هاى گذشته واجب بود ولى بعدا به وسيله اين آيه بعضى از احكام آن روزه نسخ گرديد.
ابو العاليه و عطا همين نظريه را دارند و ابو جعفر نحاس آن را به «سرى» هم نسبت داده است.[2]
ولى عده اى ديگر مى گويند كه اين آيه عمل و روش امت هاى گذشته را نسخ نموده است نه آيه مذكور را.
مؤلف: به نظر ما آيه مورد بحث، نسخ نشده است زيرا نسخ شدن آن موقوف است به اثبات دو مطلب:
1- اولين شرط نسخ اين است كه آيه اول جلوتر از آيه دوم نازل شود، ولى طرفداران نسخ نمى توانند اين مطلب را در اينجا ثابت كنند.
2- دومين شرط نسخ شدن آيه مورد بحث اين است كه منظور و هدف آيه از تشبيه روزه مسلمانان به روزه امت هاى گذشته به طور كامل و از تمام جهات باشد، ولى تشبيهى كه در آيه به كار رفته است، تشبيه در اصل وجوب است نه تشبيه در كيفيت و چگونگى روزه، يعنى منظور آيه اين است: همان طوركه بر ملل گذشته روزه واجب بود بر ملت اسلام نيز واجب شده است.
بنابراين، آيه مورد بحث به هيچ وجه دلالت نمى كند كه روزه ملل گذشته با روزه ملت اسلام در تمام جهات همانند و شبيه هم بوده اند تا گفته شود كه بعدا به وسيله آيات ديگر قسمتى از اين تشابه و بخشى از شرايط و احكام آن نسخ گرديده است.
اگر فرض كنيم كه مماثل بودن هر دو روزه از دلايل ديگرى غير از آيه مورد بحث به دست آمده است، آيه دوم همان حكم را كه از غير قرآن به دست آمده، نسخ نموده است نه يك حكم قرآنى را و اين مطلبى است خارج از دايره بحث ما و ارتباطى به نسخ آيه ندارد.

[1] الناسخ و المنسوخ، نحاس، 24.
[2] همان، 20.

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 378

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست