بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 245

پاسخ: اين نظريه از جهاتى مردود مى باشد زيرا ايراد اول و چهارم و پنجم كه به نظريه ششم وارد بود، بر اين نظريه نيز وارد است.
علاوه بر آن ها ايراد ديگرى نيز بر اين نظريه متوجه مى باشد و آن اين كه اختلاف در اسما و افعال كه در اين نظريه، دو نوع محسوب شده است، هر دو از يك باب، يعنى اختلاف در هيئت است.
بنابراين، آن ها را دو قسم به حساب آوردن و در مقابل هم قرار دادن، مفهومى ندارد و با اين حساب اقسام اختلاف بيش از شش جهت نخواهد بود.
اگر بنا باشد كه در اين تقسيم بندى تمام خصوصيات را در نظر بگيريم، بايد هريك از تثنيه، جمع، تذكير، تأنيث و همچنين ماضى، مضارع و امر بودن را با يك قسم مستقل به حساب بياوريم و در اين صورت وجوه اختلاف بيشتر خواهد شد نه هفت وجه.
از طرف ديگر همان گونه كه زرقانى از ابن قتيبه نقل مى كند:[1] اختلاف در ادغام، اظهار، روم، اشمام، تخفيف و تسهيل در يك كلمه آن را از لفظ واحد بودن خارج نمى كند تا بتوانيم آن ها را در رديف اختلاف در كلمه و حرف محسوب بداريم بنابراين به عقيده ما اختلاف در قرائت بيش از شش قسم متصور نيست:
1- اختلاف در هيئت كلمه نه در ماده آن، مانند اختلاف در ماضى و امر بودن كلمه «باعد» و مانند اختلاف در مفرد و جمع بودن «امانتهم».
2- اختلاف در ماده كلمه نه در هيئت آن، مانند اختلاف در كلمه «ننشزها» كه گاهى با «راء» و گاهى با «زاء» تلفظ مى شود.
3- اختلاف، هم در ماده و هم در هيئت آن، مانند اختلاف در «عهن» و «صوف».
4- اختلاف در هيئت از نظر اعراب، مانند اختلاف در «و ارجلكم» كه گاهى با «نصب» لام خوانده مى شود و گاهى با «جر» آن.
5- اختلاف به وسيله تقديم و تأخير.
6- اختلاف به وسيله زيادت و نقصان كه مثال اين دو قسم قبلا گفته شد.

[1] مناهل العرفان، 154.

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 245

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست