مبنى بر قيام و تشويق و ترغيب برخى از ياران، در اول رمضان سال 145 ه. ق، در بصره قيام خود را آغاز و آشكار كرد. اما به سبب خيانت برخى ياران زيدى، قيامش با شكست مواجه شد و خودش نيز كشته شد و سرش از تن، جدا گشت و براى منصور، به كوفه فرستاده شد.[1292]

ائمه (عليهم السلام) و قيام نفس زكيه و ابراهيم‌

درباره نفس زكيه و قيام او، اقوال و روايت‌هاى متفاوتى وجود دارد؛ برخى از منابع و علما، وى را فردى مدعى امامت و مهدويت معرفى كرده و او را مخالف ائمه (عليهم السلام) دانسته‌اند. برخى ديگر از منابع و علماى رجال و حديث، به دفاع و تأييد از او برخاسته‌اند و او را از اين‌گونه اتهامات، مبرا دانسته‌اند.

پيامبر اكرم (ص) فرمودند:

«تقتل باحجار الزّيت من ولدي نفس زكية».[1293]

در اينكه محمد، از فرزندان پيامبر (ص) است، شكى نيست و اين روايت، در واقع يك نوع پيشگويى پيامبر اكرم (ص) را نشان مى‌دهد و چيز ديگرى، يعنى تأييد قيام، از آن به دست نمى‌آيد.

همچنين از حضرت على (ع) نقل شده است كه ايشان درباره ابراهيم فرمود:

«بباخَمري يَقتُلُ بعدَ أن يَظهرَ ويُقهر بعد أن يَقْهر».[1294]

اين روايت هم، فقط پيشگويى امام على (ع) را ثابت مى‌كند.

حديثى نيز از على بن عمر، فرزند امام سجاد (ع) وجود دارد كه از امام صادق (ع)، چنين نقل كرده است:

روزى كه منصور، امام (ع) را به ربذه، نزد خويش فراخواند، من همراه ايشان بودم. وى به نزد منصور رفت و من به انتظار بازگشت او ايستادم. هنگامى‌

[1292] . تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 369؛ تاريخ طبرى، ج 3، صص 461- 476؛ مروج الذهب، ج 2، صص 300- 303؛ مقاتل الطالبيين، صص 318- 328؛ الكامل، ج 3، صص 585- 590.

[1293] . عمدة الطالب، ص 105.

[1294] . منتهى الآمال، شيخ عباس قمى، ج 1، ص 324.