كودكى كوچك بود، «ذوالأذنين» (صاحب دو گوش)[608] خطاب مى‌كرد.[609] انس در هشت يا ده سالگى، به تقاضاى مادرش، در مدينه به خدمت پيامبر (ص) درآمد.[610] او در بسيارى از غزوه‌ها، پيامبر (ص) را همراهى كرد. به نقل پسرش، موسى بن انس، او در غزوه‌هايى، همچون احزاب، حديبيه، خيبر، عمرة القضاء، فتح مكه، حنين، طائف و تبوك، حضور داشته است. اما براى وى، نقش چشم‌گيرى در اين غزوه‌ها، ياد نشده است.[611]

انس در دوران ابوبكر، همراه برادرش، براء، در سركوب اهل ردّه يمامه، به سال 12 ه. ق، شركت داشت‌[612] و بعدها براى استفاده از دانش او، مأمور گردآورى زكات بحرين شد.[613] او يكى از ده نفر انصارى بود كه به سال 19 ه. ق، با حاكم جديد بصره، ابوموسى اشعرى، همراه شد[614] و در سال 20 ه. ق، در نبرد شوشتر شركت كرد[615] و گويا پس از آن، ساكن بصره شد.

در سال 35 ه. ق، در ماجراى اعتراض مسلمانان به عملكرد عثمان و كارگزارانش، انس از جمله معدود افرادى بود كه از عثمان حمايت مى‌كرد.[616] همچنين او، امام على (ع) را در جنگ‌هايش، خطاكار معرفى مى‌كرد[617] و هنگامى كه امام (ع) در كوفه، از صحابه حاضر در مجلس، به‌صورت ضمنى، خواست تا سخنان پيامبر (ص) را در غديرخم، درباره ايشان‌

[608] . تاج العروس، ج 18، ص ~16

[609] . الاستيعاب، ج 1، ص 110؛ اسد الغابه، ج 5، ص 406 و ج 1، ص 151 و ج 2، ص 18؛ الاصابه، ج 1، ص 276؛ الطبقات، ج 1، ص 194.

[610] . الاستيعاب، ج 1، ص 109؛ الاصابه، ج 1، ص 276؛ انساب الاشراف، ج 1، ص 506؛ اسد الغابه، ج 1، ص 152؛ البداية و النهايه، ج 5، ص 331.

[611] . دلائل النبوه، ج 5، ص 426؛ الاصابه، ج 1، ص 276؛ الطبقات، ج 2، ص 127؛ البداية و النهايه، ج 5، ص 332.

[612] . تاريخ خليفه، ص 55؛ الرده، ص 122؛ دلائل النبوه، ج 6، ص 354.

[613] . الاستيعاب، ج 3، ص 1086؛ الاصابه، ج 1، ص 278؛ تاريخ الاسلام، ج 6، ص 293.

[614] . تاريخ طبرى، ج 4، ص 71؛ الاخبار الطوال، ص 118؛ انساب الاشراف، ج 1، ص 491.

[615] . الفتوح، ج 2، ص 276؛ تاريخ خليفه، ص 82.

[616] . تاريخ طبرى، ج 4، ص 352؛ تجارب الامم، ج 1، ص 442.

[617] . شرح نهج البلاغه، ج 20، ص 20.