فشار و كنترل سختى بر آن حضرت و خانواده‌اش، در اين ايام وارد مى‌شد. اين اقدامات و سخت‌گيرى حاكميت، به‌ويژه در طول دوران معتمد عباسى را نمى‌توان بى‌تأثير از مسئله مهدويت دانست؛ زيرا حديثى رايج و شايع بين عالمان و راويان، از پيامبر (ص) نقل مى‌شد كه آن حضرت فرموده بود:

همانا مهدى، همنام من و شبيه‌ترين مردم به من خواهد بود و او داراى غيبت طولانى و از ديدگان مخفى است و بعد از دوره غيبت، جهان را از عدل و داد پُر خواهد كرد؛ همان‌گونه كه از ستم پر شده است.[1638]

احاديث ديگرى نيز از آن حضرت، بيانگر آن بود كه مهدى، نهمين فرزند امام حسين (ع) است.[1639] پس بنابر محاسبه عادى كه خلفاى عباسى، از زبان علماى دربار خويش داشتند، وى مى‌توانست فرزند امام عسكرى (ع) باشد و به همين دليل، نهايت سخت‌گيرى را براى شناسايى و از بين بردن او داشتند.

شب موعود

سرانجام شبى فرا رسيد كه بايد وعده بزرگ حق‌تعالى محقق شود. آن شب، نيمه شعبان بود؛ شبى كه نزد مسلمانان، پرخير و بركت، به حساب مى‌آيد.[1640] در اين شب، مولودى متولد مى‌شد كه شيوه تولدش، همانند حضرت ابراهيم (ع) و حضرت موسى (ع) بود؛ يعنى تا پيش از تولد، آثار حمل در مادر ايشان، ديده نمى‌شد. مشيت الهى بر اين بود كه به اين صورت، جان حجت خويش حفظ شود و اين، همان معنايى است كه‌

[1638] . پيامبر اكرم( ص) فرمود:« المهدي من ولدي، اسمه اسمي و كنيته كنيتي، أشبه الناس بي خَلقاً و خُلقاً تكون له غيبةٌ و حيرةٌ تضلّ فيها الامم ... يملأها عدلًا و قسطاً كما ملئت ظلماً و جوراً». عيون اخبار الرضا( ع)، ج 1، ص 41؛ الغيبة، طوسى، ص 143؛ الغيبة، نعمانى، ص 62.

[1639] . اين روايات، از طريق شيعه، فراوان و از طريق اهل‌سنت، دست‌كم، چهل روايت مى‌باشد كه از طرف خودشان توثيق شده است.

[1640] . در عظمت اين شب، احاديث بسيار مهمى از پيامبر( ص) و اهل بيت( عليهم السلام) وارد شده است كه داراى اعمال مهمى، مانند احيا و زيارت سيد الشهدا( ع) است. روزه نيمه آن، بسيار فضيلت داشته و نزد عامه نيز بسيار مورد توجه است.