من بر بهشت، چيزى را برنمى‌گزينم؛ اگرچه قطعه قطعه شوم و مرا در آتش بسوزانند».[622]

بنابر روايتى، حُرّ از امام (ع) تقاضا كرد كه چون نخستين كسى بود كه بر امام خروج كرد، امام اجازه دهد كه نخستين مبارز و شهيد باشد.[623] او پس از پيوستن به امام، بلافاصله راهى ميدان نبرد شد و رو به لشكر كوفه ايستاد و آنان را به سبب پيمان شكنى‌شان، سرزنش كرد. سپس در حالى‌كه رجز مى‌خواند، به لشكر عمر سعد حمله برد و تعدادى از آنان را به هلاكت رساند.[624] به گفته طبرى، دو نفر از آنان، به نام‌هاى يزيد بن سفيان و مزاحم بن حُرَيث را كشت.[625] او سرانجام پس از چندين نوبت نبرد، به دست ايوب بن مسرّح، به شهادت رسيد.[626] ياران امام (ع)، جسد بى‌رمق او را از منطقه نبرد دور كردند و امام (ع)، خود بر بالينش نشست و در حالى‌كه او را نوازش مى‌كرد، فرمود: «انت الحرّ كما سمّتك امك وأنت الحرّ في الدنيا وأنت الحرّ في الآخرة»؛ «تو آزاد مردى؛ همان‌گونه كه مادرت تو را حُرّ ناميد. به راستى تو در دنيا و آخرت، آزادمرد و سعادتمندى».[627]

در زيارت رجبيه، دو بار و در زيارت ناحيه مقدسه، يك بار، به وى سلام داده شده است: «السلام على الحرّ بن يزيد الرياحي».[628] گفتنى است، به گزارش برخى منابع متأخر، پسران، برادر و غلام حُرّ نيز هم‌زمان با وى، به امام (ع) پيوستند و در واقعه كربلا، به شهادت رسيدند.[629] اما نمى‌توان اين گزارش‌ها را پذيرفت؛ زيرا در منابع معتبر و كهن تاريخى، اشاره‌اى به اين موضوع نشده است.

[622] . الارشاد، ج 2، ص 99؛ مقتل الحسين، ج 2، ص 12.

[623] . الفتوح، ج 5، ص 101؛ مقتل الحسين، ج 2، ص 13.

[624] . مقتل الحسين، ج 2، ص 13.

[625] . تاريخ الطبرى، ج 5، صص 440 و 441.

[626] . ر. ك: الارشاد، ج 2، صص 102 و 104.

[627] . ر. ك: مقتل الحسين، ج 2، ص 14.

[628] . شهيدان جاويد، ص 334.

[629] . همان.