قوه عزرائيليه ماده و هيولى را از صورت جسميه نزع كند، جسم در جسميت خالص خواهد شد.

پس معلوم شد كه شيئيت شى‌ء به صورت آن است نه به ماده‌اش. و صورت هر اندازه حركت كند، صورت اخير مناط خواهد بود. و اين عالم، عالم تكميل استعدادات است، هر كس را قوه رحمانى است تكميل شده و به صورت مقدسه ملكوتى مى‌رسد و هر كس را كه روح غير مقدسه شيطانى است به طرف شيطان حركت نموده و در آن استعدادى كه دارد، تكميل مى‌شود. از اينجا معناى حديث شريف:

«الدنيا مزرعة الآخرة» [1]

معلوم مى‌شود. بذر تا در مزرعه است استعدادش تكميل مى‌گردد، ولى بعد از آنكه آن را از مزرعه بيرون آوردند، تكميل استعداد تمام گشته و راه ترقى به روى او بسته مى‌شود؛ چون نسبت به هر چيزى كه استعداد داشت، آن را طى نموده است.

[1] عوالى اللئالى، ج 1، ص 267، حديث 66؛ علم اليقين، ج 1، ص 347.