نام کتاب : ولايت فقيه( حكومت اسلامى- ويرايش جديد) نویسنده : الخميني، السيد روح الله جلد : 1 صفحه : 101
مىباشند. از نظر عرف «نبى» كسى است كه از طرف خداوند انباء مىكند، و. رسول. كسى مىباشد كه آن چه را خداوند به او فرموده به مردم مىرساند.
4 ممكن است گفته شود: احكامى كه بعد از وفات پيغمبر (ص) از ايشان به جاى گذاشته شده نوعى ميراث است اگر چه اصطلاحا به آن ميراث گفته نمىشود و كسانى كه اين احكام را مىگيرند وارث پيغمبر هستند، لكن از كجا معلوم منصب ولايتى كه رسول اكرم (ص) بر همه مردم دارد قابل ارث باشد و به ارث برده شود؟
شايد آن چه قابل ارث مىباشد همان احكام و احاديث است. در همين روايت هم دارد كه انبياء علم را به ارث مىگذارند و هم چنين در روايت ابو البخترى مىفرمايد:. إنما أورثوا احاديث من احاديثهم. پس معلوم مىشود احاديث را به ارث گذاشتهاند و ولايت قابل ارث و ميراث نيست.
اين اشكال هم صحيح نيست. زيرا ولايت و امارت از امور اعتباريه و عقلائى است، و در اين امور بايد به عقلا مراجعه كنيم و ببينيم كه آنان انتقال ولايت و حكومت را از شخصى به شخص ديگر به عنوان ارث اعتبار مىكنند يا نه؟ مثلا اگر از عقلاى دنيا سؤال شود كه وارث فلان سلطنت كيست؟ آيا در جواب اظهار مىدارند كه منصب قابل از براى ميراث نيست يا مىگويند كه فلانى وارث تاج و تخت است؟ اصولا اين جمله. وارث تاج و تخت. از جملات معروفه است. شكى نيست كه امر ولايت از نظر عقلا مانند ارث در اموال كه از شخصى به ديگرى منتقل مىشود قابل انتقال است. اگر كسى به آيه شريفه. النَّبىُ أوْلى بِالْمُؤْمِنينَ مِنْ انْفُسِهمْ. نظر كند و اين روايتى را كه مىگويد:. العلماء ورثة الأنبياءِ. بنگرد متوجه مىشود كه مراد همين امور اعتباريه است كه عقلا آن را قابل انتقال مىدانند.
اگر اين عبارت. العلماء ورثه الانبياء. در باره ائمه عليهم السلام وارد شده بود هم چنان كه در روايت آمده كه ائمه (ع) در همه امور وارث پيغمبر (ص) هستند، [1] جاى ترديد نبود كه مىگفتيم ائمه (ع) در همه امور وارث پيغمبر (ص) هستند، و اين طور نبود كسى بگويد كه مراد وراثت در علم و مسائل شرعيه است.
بنا بر اين اگر ما فقط جمله. العلماء ورثه الانبياء. را در دست داشتيم و از صدر و ذيل
[1] اصول كافى، ج 1، ص 321- 343،" كتاب الحجه"،" باب ان الائمه ورثة العلم، يرث بعضهم بعضا العلم" إلى" باب ما عند الائمه من سلاح رسول اللَّه (ص) و مقامه".
نام کتاب : ولايت فقيه( حكومت اسلامى- ويرايش جديد) نویسنده : الخميني، السيد روح الله جلد : 1 صفحه : 101