3- شك بعد از وقت‌

مسأله 1189- اگر بعد از گذشتن وقت نماز شك كند كه نماز خوانده يا نه، يا گمان كند كه نخوانده، خواندن آن لازم نيست، ولى اگر پيش از گذشتن وقت، شك كند كه نماز خوانده يا نه، يا گمان كند كه نخوانده، بايد آن نماز را بخواند بلكه اگر گمان كند كه خوانده، بايد آن را به‌جا آورد.

مسأله 1190- اگر بعد از گذشتن وقت شك كند كه نماز را درست خوانده يا نه به شك خود اعتنا نكند.

مسأله 1191- اگر بعد از گذشتن وقت نماز ظهر و عصر بداند چهار ركعت نماز خوانده ولى نداند به نيت ظهر خوانده يا به نيت عصر، بايد چهار ركعت نماز قضا به نيت نمازى كه بر او واجب است بخواند.

مسأله 1192- اگر بعد از گذشتن وقت نماز مغرب و عشا، بداند يك نماز خوانده ولى نداند سه ركعتى خوانده يا چهار ركعتى، بايد قضاى نماز مغرب و عشا را بخواند.

4- كثيرالشك (كسى كه زياد شك مى‌كند)

مسأله 1193- اگر كسى در يك نماز سه مرتبه شك كند، يا در سه نماز پشت سر هم مثلًا در نماز صبح و ظهر و عصر شك كند، كثيرالشك است و چنانچه زياد شك كردن او از غضب يا ترس يا پريشانى حواس نباشد، به شك خود اعتنا نكند.

مسأله 1194- كثيرالشك اگر در به‌جا آوردن چيزى شك كند، چنانچه به‌جا آوردن آن نماز را باطل نمى‌كند، بايد بنا بگذارد كه آن را به‌جا آورده، مثلًا اگر شك كند كه ركوع كرده يا نه، بايد بنا بگذارد كه ركوع كرده است، و اگر به‌جا آوردن آن نماز را باطل مى‌كند بايد بنا بگذارد كه آن را انجام نداده مثلًا اگر شك كند كه يك ركوع كرده يا بيشتر چون زياد شدن ركوع نماز را باطل مى‌كند بايد بنا بگذارد كه بيشتر از يك ركوع نكرده است.