نام کتاب : ترجمه تحرير الوسيلة (نشر آثار) نویسنده : خمینی، سید روح الله جلد : 2 صفحه : 612
مسأله 2- حدّ لب در بالا آن مقدارى است كه از حيث عرض از لثه فاصله دارد در حالى كه به دو سوراخ بينى و حاجز بينى متصل است؛ و طول آن به اندازه طول دهان مىباشد. و حدّ لب پايينى از حيث عرض آن مقدارى است كه از لثه فاصله دارد و طول آن طول دهان است. و حاشيه دو طرف دهان (كناره لپها) از دو لب نمىباشد.
مسأله 3- اگر جنايتى بر لب وارد نمايد تا اينكه جمع و منقبض شود پس روى دندانها را نگيرد، در آن حكومت است. و اگر به واسطه جنايت، لبها آويزان شوند پس با خنديدن و مانند آن از دندانها فاصله نگيرند بنابر احوط (وجوبى) دو ثلث ديه است. و اگر بعد از فلج، قطع شود پس ثلث ديه است.
مسأله 4- اگر دو لب را پاره كند تا اينكه دندانها آشكار شوند ثلث ديه بر او مىباشد؛ پس اگر خوب شود، خمس ديه است. و در يكى از آنها اگر خوب نشود ثلث ديه است. و اگر خوب شود پس خمس ديهاش مىباشد، بنا بر قول معروف در تمام اينها.
ششم: زبان
مسأله 1- در زبان سالم اگر تماماً قطع شود، ديه كامل است. و در زبان شخص لال در صورت قطع تمام آن، ثلث ديه است.
مسأله 2- اگر قسمتى از زبان شخص لال را قطع نمايد، پس به حساب مساحت آن است. و اما شخص سالم، پس قطع زبان او به حروف معجم بررسى مىشود و ديه بر تمام آنها به طور مساوى پخش مىشود. و فرقى بين خفيف و سنگين آن و حروف لسانى (كه به وسيله زبان ادا مىشود) و غير آن نيست. پس اگر همه حروف معجم از بين رفته باشد ديه كامل است و اگر بعضى از آنها از بين رفته فقط سهم از بين رفته، واجب است.
مسأله 3- حروف معجم در عربى بيست و هشت حرف است؛ پس ديه بر آنها تقسيم مىشود. و اما غير عربى چنانچه موافق اينها باشد پس به همين حساب است و اگر حروف آن كمتر يا بيشتر باشد ظاهر آن است كه به طور مساوى بر آنها توزيع شود؛ هر انسانى به حسب لغتش.
نام کتاب : ترجمه تحرير الوسيلة (نشر آثار) نویسنده : خمینی، سید روح الله جلد : 2 صفحه : 612