نام کتاب : ترجمه تحرير الوسيلة (نشر آثار) نویسنده : خمینی، سید روح الله جلد : 2 صفحه : 609
چيزى براى مژگان اگر پلكها قطع شود نيست. و همچنين در موى بازو يا ساق پا اگر قطع شوند، علاوه بر ديه عضو چيزى نمىباشد.
مسأله 8- در محاسن خنثاى مشكل و همچنين در محاسن زن- اگر نقص، فرض شود- و در هر موردى كه تقديرى در آن نيست ارش ثابت مىباشد. و اگر فرض شود كه برطرف نمودن مو در عبد يا امه، قيمت را زياد مىكند، يا چيزى را از قيمت كم نمىكند، چيزى بر آن نيست، مگر تعزير. و اگر فرض شود كه با آن عيب پيدا مىكند، ارش واجب است.
دوم: دو چشم
مسأله 1- در دو چشم با هم ديه كامل است. و در هر يك از آنها نصف ديه مىباشد. و اعمش (كسى كه ديدهاش تار است) و احول (دو بين) و اخفش (شب بين) و اعشى (روز بين) و ارمد (كسى كه درد چشم دارد) مانند صحيح است. و اگر در سياهى چشم او سفيدى باشد پس اگر بينايى باقى باشد، به اينكه سفيدى، بر ناظر (عدسى) نباشد پس ديه كامل است. وگرنه در صورتى كه تشخيص ممكن باشد به حساب آن از ديه ساقط مىشود وگرنه در آن ارش است.
مسأله 2- در چشم سالم از شخص اعور (يك چشم) در صورتى كه اعوريت به خلقت يا به آفت از خداى متعال باشد ديه كامل است. و اگر جانىاى او را اعور نموده باشد و ديه آن را از او مستحق باشد در چشم سالم نصف ديه است، چه ديه آن را گرفته يا نه و چه بتواند آن را بگيرد يا نه، بلكه و همچنين ديه آن نصف است اگر اعوريت او از جهت قصاص باشد.
مسأله 3- در چشم عوراء (نابينا) در صورتى كه آن را خسف نمايد (حدقهاش را معيوب كند) يا آن را دربياورد ثلث ديه است، خواه نابينايى آن به خلقت باشد يا به جنايت جانى.
مسأله 4- در پلكها ديه است. و در تقدير هر پلكى خلاف است؛ پس قائلى است كه مىگويد: در هر يك، ربع ديه است. و قائلى است كه مىگويد: در بالايى دو ثلث ديه و در
نام کتاب : ترجمه تحرير الوسيلة (نشر آثار) نویسنده : خمینی، سید روح الله جلد : 2 صفحه : 609