گفتارى در مورد (بيع) سلف‌

و به آن «سلم» هم گفته مى‌شود و آن عبارت است از خريدن كلّى مدت‌دار در مقابل ثمن نقد، برعكس نسيه. و به مشترى، «مسلم»- به كسر لام- و به ثمن «مسلم»- به فتح لام- و به بايع «مسلمٌ اليه» و به مبيع «مسلمٌ فيه» گفته مى‌شود. و اين معامله احتياج به ايجاب و قبول دارد و هر كدام از خريدار و فروشنده صلاحيت دارد كه (انشاء) ايجاب كند و يا از ديگرى قبول نمايد، پس ايجاب از بايع با لفظ بيع (فروختن) و نظاير آن است به اينكه بگويد: «فروختم به تو يك وزنه گندم با فلان خصوصيت تا فلان مدت در مقابل فلان ثمن» و مشترى مى‌گويد: «قبول كردم» يا «خريدم». و اما ايجاب از مشترى با دو لفظ «اسْلَمْتُ» يا «اسْلَفْتُ» (به سلم دادم يا به سلف دادم) مى‌باشد به اينكه مى‌گويد: «به سلم يا به سلف دادم به تو صد درهم را مثلًا در مقابل يك وزنه گندم داراى فلان خصوصيت تا فلان مدت» پس مسلَمٌ اليه كه بايع است مى‌گويد: قبول كردم. و به سلف دادن غير نقدين در مقابل غير آن‌ها جايز است به اينكه هر كدام از ثمن و مثمن از غير نقدين باشند در صورت اختلاف داشتن جنس آن‌ها، يا اينكه هر دو يا يكى از آن‌ها از مكيل و موزون نباشد. و همچنين جايز است به سلف دادن يكى از نقدين در مقابل غير نقدين و بر عكس.

و به سلف دادن يكى از نقدين در مقابل يكى از آن‌ها مطلقا جايز نيست. و چيزى كه ضبط اوصاف آن- كه قيمت و رغبت‌ها با اختلاف آن اختلاف پيدا مى‌كند- امكان نداشته باشد به سلف فروخته نمى‌شود- مانند جواهر و مرواريد و مزرعه و زمين و نظاير آن‌ها از چيزهايى كه جز با مشاهده، رفع جهالت در مورد آن نمى‌شود- به خلاف آنچه كه ضبط اوصاف آن ممكن باشد به طورى كه به ندرت وجود نكشاند، مانند سبزيجات و ميوه‌ها و حبوبات- مانند گندم و جو و برنج و مثل اين‌ها- بلكه تخم مرغ و گردو و بادام و مانند اين‌ها. و همچنين است انواع حيوان و لباس‌ها و نوشابه‌ها و ادويه؛ چه بسيط و چه تركيب‌شده آن‌ها.

در بيع سلف امورى شرط است: اول: ذكر جنس و وصف آن به طورى كه جهالت را بر طرف كند. دوم: قبض كردن ثمن قبل از جدا شدن از مجلس عقد. و اگر قسمتى از آن را