كتاب مكاسب و متاجر

و اين‌ها انواع زيادى است كه بيشتر آن‌ها و مسائل مربوط به آن را در طى كتاب‌هايى ذكر مى‌كنيم.

مقدمه‌اى مشتمل بر چند مسأله‌

مسأله 1- كسب كردن با تمام انواع اعيان نجس جايز نيست. البته در عموميّت (حكم عدم جواز نسبت به همه نجاسات) اشكال است؛ ليكن در مورد خريدوفروش آن‌ها و اينكه آن‌ها را ثمن در بيع و اجرت در اجاره و عوض براى عمل در جعاله قرار دهند؛ بلكه در مورد هر نوع معاوضه نمودن بر آن‌ها و لو به اينكه آن‌ها را مهر، يا در طلاق خلعى عوض قرار دهند و مانند آن احتياط ترك نشود، بلكه بخشيدن آن‌ها و صلح نمودن بر آن‌ها بدون عوض، جايز نيست. بلكه كسب كردن با آن‌ها جايز نيست اگر چه منفعت حلال مقصود داشته باشد، مانند كود قرار دادن غائط. البته آب جوش آمده انگور، قبل از رفتن دو ثلث آن، بنابراين كه نجس باشد و تمام اقسام كافر حتى مرتد فطرى، بنابر اقوى و سگ شكارى و بلكه سگ گلّه و زراعت و باغ و خانه از حكم بالا استثنا هستند.

مسأله 2- اعيان نجس- غير از آنچه كه استثنا شد- اگر چه شرعاً با آن‌ها معامله اموال نمى‌شود، ليكن كسى كه آن‌ها در دست و تحت استيلاى او است، حقّ اختصاص متعلق به آن‌ها، برايش ثابت است. و اين حق، يا از حيازت و يا از جهت اينكه اصل آن‌ها مال او