مسأله 8- غسل مسّ ميّت براى صحيح بودن روزه شرط نيست، همچنان كه مسّ نمودن ميّت در بين روز ضررى به روزه نمى‌رساند.

مسأله 9- كسى كه به خاطر نبودن آب يا غير آن از سبب‌ها و موجبات تيمّم، نمى‌تواند غسل كند- اگر چه آن سبب تنگى وقت باشد- بايد براى روزه تيمّم كند، بنا بر اين اگر تا صبح تيمّم نكند، مانند كسى است كه غسل نكرده. البته واجب نيست كه به حال تيمّم بيدار بماند تا با تيمّم داخل صبح شود، اگر چه احوط (استحبابى) است.

مسأله 10- اگر بعد از اذان صبح كه بيدار مى‌شود، محتلم باشد در صورتى كه بداند كه در شب جنب شده، در صورتى كه روزه او مضيّق باشد صحيح است، مگر در قضاى ماه رمضان كه بنابر احتياط (مستحب) بايد هم روزه آن روز را و هم عوض (قضا) آن را بگيرد، اگر چه اكتفا به همان عوض تنها، بعد از ماه رمضان آينده (و باطل بودن اين روزه) خالى از قوّت نيست. و اگر روزه موسّع باشد و قضاى ماه رمضان باشد، باطل است و اگر روزه (موسع) غير قضاى ماه رمضان و يا روزه مستحب باشد صحيح است، اگر چه احتياط (مستحب) آن است كه اين‌ها نيز به قضاى ماه رمضان ملحق شوند. ولى در صورتى كه وقت جنابت را نداند يا بداند كه در روز جنب شده، روزه او باطل نيست، بدون اينكه فرقى بين واجب موسّع و مضيّق و روزه مستحبى باشد و واجب نيست كه فوراً غسل كند.

همچنان كه بر كسى كه بدون اختيار در بين روز جنب شود، واجب نيست، (فوراً غسل كند) اگر چه احوط (استحبابى) است.

مسأله 11- كسى كه در شب ماه رمضان جنب شده، اگر احتمال مى‌دهد كه بيدار شود، مى‌تواند قبل از غسل كردن بخوابد، حتى بعد از آن‌كه يك بار يا دو بار بلكه بيشتر بيدار شده (بازهم مى‌تواند بخوابد) مخصوصاً اگر به بيدار شدن عادت داشته باشد، بنا بر اين خوابيدنش حرام نيست، اگر چه احتياط (استحبابى) شديد ترك خواب دوم و بالاتر از آن است. و اگر با احتمال بيدار شدن، خوابيد و تا طلوع سپيده صبح بيدار نشد، اگر تصميم داشته كه بر فرض بيدار شدن هم غسل نكند يا در غسل كردن مردّد بوده و يا تصميمى در باره غسل نداشته است- اگر چه ترديد يا نسيان يا غفلت هم نداشته- در حكم كسى است كه عمداً بر جنابت باقى مانده كه بايد- همان‌گونه كه خواهد آمد- روزه را قضا كند و كفّاره‌