هم بدهد، ولى اگر تصميم داشته غسل كند هيچ چيزى براى او واجب نيست نه قضا و نه كفّاره. لكن براى كسى كه محتلم شده، اگر بيدار شود و دوباره بخوابد و تا صبح بيدار نشود، ترك احتياط سزاوار نيست، به اين ترتيب كه آن روز را روزه بگيرد و قضا هم بكند، اگر چه بنابر اقوى روزه او صحيح است. و اگر بيدار شد و بار دوم خوابيد تا اينكه سپيده صبح طلوع كرد، روزه‌اش باطل است و بايد آن روز را تأدّباً از انجام مبطلات خوددارى نمايد و قضا هم بكند. و اگر بار سوم خوابيد و بيدار نشد، بنابر مشهور بايد كفّاره هم بدهد، اما وجوب كفّاره مورد ترديد است، بلكه واجب نبودن آن خالى از قوّت نيست، لكن ترك احتياط سزاوار نيست. و اگر غسل را فراموش كرد و از آن غفلت نمود و نه تصميم غسل داشت و نه تصميم ترك آن، در ملحق شدن به خواب اول يا دوم، دو وجه است، وجيه‌تر آن است كه به دوم ملحق شود.

ششم: دروغ بستن عمدى به خداى تعالى و پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و ائمه عليهم السلام بنابر اقوى‌

و همچنين است (دروغ بستن به) ساير پيامبران و اوصياء عليهم السلام بنابر احتياط (واجب). و فرقى نيست بين اينكه دروغ مربوط به دين باشد يا دنيا، با گفتن باشد يا نوشتن يا اشاره كردن و كنايه و مانند آن از چيزهايى كه دروغ بستن بر ايشان، بر آن صدق مى‌كند. بنا بر اين اگر كسى از او بپرسد: آيا پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم چنين سخنى فرموده؟ و او با اشاره بگويد: آرى، در جايى كه بايد بگويد نه، يا بگويد: نه، به جاى آرى، روزه‌اش باطل مى‌شود و همچنين اگر سخن راستى را از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم خبر دهد، سپس بگويد: خبرى را كه از پيغمبر نقل كردم، دروغ است، يا در شب خبرى را به دروغ از پيامبر نقل كند سپس در روز بگويد: آنچه را ديشب گفتم، راست است، روزه او باطل مى‌شود. و بنابر احتياط (واجب) بين دروغ بستن بر آنان در گفته‌هايشان و غير گفته‌هايشان فرقى نيست، مثل اينكه به دروغ خبر دهد كه ايشان چنين كارى انجام داده يا چنين بوده‌اند. ولى اگر جدّاً نخواهد از آنان خبر دهد. بلكه در مقام شوخى يا لغوگويى باشد، بنابر اقوى روزه او باطل نمى‌شود.

مسأله 12- اگر قصد راست گفتن داشت، و بعد دروغ از كار در آمد، ضررى ندارد و همچنين است اگر قصد دروغ بستن داشت و بعد راست از كار در آمد (كه ضررى به روزه‌اش نمى‌رساند) گرچه بداند كه دروغ بستن روزه را باطل مى‌كند.