سبب كشتن پدر يا كافر بودن يا مانند اين‌ها از ارث بردن ممنوع شده، قضاى نماز او واجب است. و اگر دو پسر بزرگ‌تر ميّت هم‌سن باشند، قضاى نماز او بين آن‌ها تقسيم مى‌شود و اگر مقدار كسرى بماند (كه قابل تقسيم نباشد) بر هر دو به طور واجب كفايى واجب است. و لازم نيست كه ولىّ ميّت خودش قضاى نماز پدر را بخواند، بلكه مى‌تواند كسى را اجير نمايد و شخص اجير بايد از طرف ميّت نيّت كند، نه از طرف ولىّ ميّت و اگر خود ولىّ يا غير او نمازهاى ميّت را بخوانند، بايد در احكام شك و سهو، بلكه در اجزاء و شرايط نماز، تكليف خودشان را به وسيله اجتهاد يا تقليد رعايت كنند، نه تكليف ميّت را، چنان كه در اصل واجب بودن قضا، در موردى كه مقتضاى تقليد يا اجتهاد ولىّ با مقتضاى تقليد يا اجتهاد ميّت مخالف باشد، ولىّ بايد رعايت تكليف خودش را بنمايد.

نماز استيجارى‌

اجير گرفتن براى نيابت از اموات نسبت به نمازهايى كه از ميّت فوت شده است مانند ساير عبادات جايز است. چنان كه تبرّعاً نايب شدن از طرف آن‌ها جايز است. و نايب- چه اجير باشد يا متبرّع- بايد فعل خودش را به قصد نيابت و بدليت از فعل منوب عنه بياورد و با فعل نايب، ذمّه منوب عنه فارغ مى‌شود و تقرّب به خداوند پيدا مى‌كند. و ثواب اين فعل به او (منوب عنه) مى‌رسد. و معتبر است كه تقرب منوب عنه را قصد نمايد، نه تقرّب خود را، و براى خودش با اين عمل، تقرّبى حاصل نمى‌شود؛ مگر آن‌كه در تحصيل كردن اين تقرب براى منوب عنه (ميّت) احسان كردن به او را به خاطر خداوند قصد نمايد كه در اين صورت براى خود اين نايب هم، قرب (به خداوند) حاصل مى‌شود، مانند شخصى كه در تبرّع چنين قصدى را بنمايد، و اما رسيدن ثواب به اجير همان طور كه از بعضى از اخبار آشكار مى‌شود براى محض تفضّل و لطف الهى است. و واجب است نايب در نيّت خود ميّتى را كه از او نيابت نموده است هرچند اجمالًا، مثل «ميّت صاحب مال» و مانند آن تعيين كند.

مسأله 1- كسى كه واجبى از قبيل نماز و روزه بر عهده دارد، بايد وصيت كند كه براى به جا آوردن آن اجير گرفته شود، مگر آن‌كه وليّى داشته باشد كه قضاى اعمال وى بر او واجب باشد و مطمئن باشد كه او انجام مى‌دهد. و در صورت وصيت به آن، بر وصىّ‌