كيفيت نزول چيست، چه مقصد در اين نزول است و محتوا چيست و غايت اين كار چيست، او مى‌داند. آنهايى هم كه به تعليم او تربيت شده‌اند، آنها هم براى خاطر تربيت او مى‌دانند. هنر انبيا اين بوده است كه مسائل را، مسائل دقيق عرفانى را با يك لفظى مى‌گفتند كه هر كسى يك جورى ازش، خودش مى‌فهميده، ولى واقعش مال آنهايى است كه بالاتر از اين افقشان است، و اين هنر در قرآن از همه جا بالاتر است و در ادعيه هم هست.

حفظ جهات معنوى در حوزه و دانشگاه‌

ما، روحانيون، دانشگاهيها اگر واقعاً علاقه دارند به اينكه اين كشور محفوظ بماند، خصوصاً دانشگاهيها، اساتيد دانشگاه، اگر واقعاً علاقه‌مندند كه اين كشور دوباره برنگردد به اوضاع سابق، بايد مواظب باشند، دانشگاهيها، اساتيد مواظب خودشان باشند در تربيت و مواظب بچه‌ها و جوانها باشند در كارهايى كه مى‌كنند. بايد نگه دارند دانشگاه را به يك صورتى كه، به يك واقعيتى كه آن واقعيت همين تحولى است كه در ايران پيدا شده است. دانشگاه بايد متحول باشد و البته شده است، لكن بيشتر مواظبت مى‌خواهد. علماى بلاد هم هر جا هستند و خصوصاً در حوزه‌هاى علميه بايد همه جهاتى كه اهل علم را، آنهايى كه تازه آمدند و مشغول درس خواندن هستند، آنها را به خداى تبارك و تعالى نزديك مى‌كند و علاقه‌مند مى‌كند، همه آن جهات را بايد حوزه‌ها داشته باشند. حوزه‌ها بايد درس اخلاق داشته باشند، نه يكى، نه دوتا، ده تا، بيست تا، درس اخلاق داشته باشند. اگر بخواهيد كه آينده كشور شما يك آينده نورانى باشد، تربيت كنيد اينهايى كه وارد در حوزه‌ها هستند، يا در آنجايى كه درس مى‌گوييد وارد مى‌شوند، تربيتشان كنيد به يك تربيتى كه از اين عالم هجرت كنند، توجه به ماوراى اينجا بكنند، روحانى باشند؛ يعنى روح باشند، يعنى توجه به ماوراى طبيعت داشته باشند. از اول قدمها كه برداشته مى‌شود، براى آن طرف برداشته بشود، وقتى اين طور شد، اينجا هم درست مى‌شود. آن كسى كه جهات معنوى خودش را تقويت كرد، آن كس در جهات طبيعى هم‌