و ضعف و قصور خود را اعلان كنند، ما اهل معصيت و محجوبين از ساحت كبريا چه بگوييم. جز آنكه با لقلقه لسان عرض كنيم رجاء ما به مراحم تو است و اميد و ثقه ما به فضل و مغفرت تو است و به جود و كرم آن ذات مقدس است. چنانچه در لسان اولياى تو وارد است:

كافى بإسناده عن أبي جعفر، عليه السّلام، قال: قال رسول اللّه، صلّى اللّه عليه و آله: قال اللّه تبارك و تعالى: لا يتّكل العاملون لي على أعمالهم الّتى يعملونها لثوابى، فإنّهم لو اجتهدوا و أتعبوا انفسهم أعمارهم في عبادتي كانوا مقصّرين غير بالغين في عبادتهم كنه عبادتي فيما يطلبون عندي من كرامتى و النّعيم في جنّاتى و رفيع الدّرجات العلى في جوارى، و لكن برحمتي فليثقوا و بفضلي فليرجوا و إلى حسن الظنّ بي فليطمئنوا، فإنّ رحمتي عند ذلك ذلك تدركهم و منّي يبلّغهم رضواني و مغفرتي تلبسهم عفوي، فإنّي أنا اللّه الرّحمن الرّحيم و بذلك تسمّيت. [1] يعنى «حضرت باقر، عليه السّلام، گفت رسول خدا، صلّى اللّه عليه و آله، گفت خداى تبارك و تعالى [فرمود]: «اعتماد نكنند عمل كنندگان براى من بر اعمال خودشان كه به جا مى‌آورند آن را براى ثواب من. پس همانا آنها اگر جديت كنند و به زحمت اندازند خودشان را در مدت عمرشان در عبادت من، مى‌باشند مقصر، و نارسايند در عبادت خودشان كنه عبادت مرا در آن چيزى كه مى‌طلبند نزد من از كرامت من و نعمتها در بهشتهاى من و درجات عاليه بلند در جوار من، و لكن به رحمت من هر آينه وثوق كنند و به فضل من هر آينه اميدوار باشند و اطمينان به حسن ظن به من داشته باشند، پس همانا رحمت من در اين هنگام ادراك مى‌كند آنها را و عطاى من مى‌رساند آنها را به رضوان من و مغفرت من مى‌پوشاند به آنها عفو مرا.

پس، همانا منم كه هستم خداى «بخشنده مهربان» و به اين نام برده شدم.» و نيز از اسباب خوف تفكر در شدت بأس حق و دقت سلوك راه آخرت، را و خطرات متوجه بر انسان در ايام حيات و در حين موت، و سختيهاى برزخ و قيامت، و مناقشات در حساب و ميزان است، چنانچه ملاحظه آيات و اخبارى كه وعده‌هاى حق تعالى را شامل است رجاء كامل آورد. حديث كنند كه حق تعالى به طورى در قيامت بسط بساط رحمت كند كه شيطان طمع مغفرت حق را كند [1]. در اين عالم كه حضرت حق به حسب روايت نظر لطف به آن نفرموده از وقتى كه خلقت فرموده‌

[1] قال الصّادق، جعفر بن محمّد (ع): إذا كان يوم القيامة نشر اللّه تبارك و تعالى رحمته حتّى يطمع إبليس في رحمته. بحار الانوار، ج 7، ص 287. «كتاب عدل و معاد»، باب 14، حديث 1.

______________________________

[1] اصول كافى، «كتاب ايمان و كفر»، (ج 2، ص 71) «باب حسن الظنّ باللّه»، حديث 1،