پر حرف نیست» این است که «هیچ پرحرفی عاقل نیست» اما سالبه جزئیه عکس ندارد.

ولی عکس نقیض بنا بر تعریف اول، از لحاظ ایجاب و سلب مانند عکس مستوی است، اما از جهت کلیت و جزئیت به خلاف عکس مستوی است [1]؛ یعنی موجباتِ اینجا در حکم سوالب آنجاست و سوالب اینجا در حکم موجبات آنجاست.

در آنجا عکس موجبه کلیه و موجبه جزئیه، موجبه جزئیه است؛ در اینجا عکس سالبه کلیه و سالبه جزئیه، سالبه جزئیه است. در آنجا گفتیم که عکس سالبه کلیه، سالبه کلیه است؛ در اینجا عکس موجبه کلیه، موجبه کلیه است. در آنجا گفتیم که سالبه جزئیه عکس ندارد، در اینجا موجبه جزئیه عکس ندارد.

اما بنا بر تعریف دوم، [عکس نقیض و عکس مستوی] از نظر ایجاب و سلب نیز با هم اختلاف دارند؛ یعنی عکس موجبه کلیه، سالبه کلیه است و عکس سالبه کلیه، موجبه جزئیه است و عکس سالبه جزئیه، موجبه جزئیه است و موجبه جزئیه عکس ندارد. برای احتراز از تطویل به ذکر مثال نمیپردازیم. [2]

علیهذا این که ما مثالها را از قضایای حملیه انتخاب کردیم نباید منشأ جمود ذهن گردد. ولی قضایای شرطیه، اعمّ از متصله و منفصله، یک سلسله احکام خاص دارند که به «لوازم متصلات و منفصلات» معروف است و ما برای پرهیز از اطاله، از ذکر آنها خودداری میکنیم.