غرر سوّم : بیان شبهه ابن کمونه و پاسخ آن

دو هویت (دو واقعیت) که به تمام ذات با یکدیگر

مختلف باشند مورد استناد «ابن کمونه» واقع شده است

و دفع کن (شبهه ابن کمونه) را تو، برای اینکه

طبیعت واحد و مفهوم واحد از دو امر متباین

از آن جهت که متباین هستند انتزاع نمیشود.

شرح: در برهان گذشته که از راه بساطت ذات واجب الوجود وارد شدند شبهه معروفی است که به نام «شبهه ابن کمونه» خوانده میشود. تقریر این شبهه این است که:

امتیاز دو شیء از یکدیگر به چهار نحو ممکن است:

اوّل آنکه دو شیء هیچ وجه مشترکی با یکدیگر نداشته باشند و در تمام ذات با یکدیگر متباین و متخالف باشند، مانند یک فرد از «کمّ» و یک فرد از «کیف» که هیچ وجه مشترکی میان آنها نیست و هر کدام در مقولهای جداگانه قرار گرفتهاند.