موجودی دارای هر تعین و هر تعریفی باشد متّصف به آنها میباشد. به عبارت دیگر هر شیء بدون استثناء قابل توصیف به آنهاست و همین که یک شیء موجود شد و در ردیف موجودات درآمد آن صفت را میپذیرد. از جمله این صفات میتوان وحدت و کثرت، وجوب و امکان، حدوث و قدم را نام برد؛ یعنی هر چیزی یا واحد است یا کثیر، یا واجب است یا ممکن، یا قدیم است یا حادث، یا بالقوّه است یا بالفعل، یا علّت است یا معلول.

لغت « فلسفه »

کلمه «فلسفه» یک لغت معرّب است؛ یعنی لغتی است غیر عربی که تحت قاعده زبان عربی درآمده و وزن عربی به آن داده شده است. ریشه این لغت یونانی است.

«سوفیا» [1] در لغت یونانی به معنی دانش است و «سوفیست» [2] به معنی دانشور است. در یونان گروهی به همین اسم خوانده شدهاند و معروفند. آنها عقاید و آراء خاصّی داشتند. گروهی دیگر که عقایدی بر ضدّ عقاید این عدّه داشتند برای این که فروتنی کرده باشند، خود را «سوفیست» و «دانشور» نخوانده بلکه خود را «فیلاسوفیا» [3] یعنی «دوستدار دانش» خواندند. سقراط و افلاطون و ارسطو از این دستهاند. دسته اوّل منکر حقیقت و احیانا منکر واقعیت بودند؛ ولی دسته دوم معترف به واقعیت و امکان شناخت آن، چنانکه هست، بودند. از آن به بعد «فیلاسوفی» گری نقطه مقابل «سوفیست» گری شناخته شد. در زبان عربی «فیلاسوفی» گری را «فلسفه» و «سوفیست» گری را «سفسطه» خواندند.

هر چند کلمه «فلسفه» متضمّن نوعی تواضع است و در اصل، مفهوم «دوستداری دانش» را میدهد ولی در اصطلاح به معنی «مطلق دانش» است. فلسفه ارسطو شامل مجموع دانشهای ارسطویی در همه زمینهها بود.

این لغت در اصطلاح فلاسفه از قدیم تا قرون جدید به «مطلق دانش و معرفت بشری» اطلاق میشد، البتّه دانش و معرفتهای کلّی و استدلالی و عقلی. علیهذا